Pracujemy codziennie. E-wizyta nawet 15 minut
Ekonsultacja z
Kolejna e-wizyta -20% taniej!
Po opłaceniu otrzymasz kod rabatowy na e-mail
Witaminy z grupy B to szereg substancji, które pełnią kluczową funkcję w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu człowieka. Ich odpowiednia podaż jest niezbędna, by zachować zdrowie i dobre samopoczucie. Niestety jednocześnie niedobory witamin B nie należą do rzadkości, a trzeba im niezwłocznie przeciwdziałać, gdyż mogą mieć wiele konsekwencji groźnych dla zdrowia lub nawet dla życia. Do witamin z grupy B zalicza się wiele związków, które powinny być regularnie dostarczane do organizmu wraz z pożywieniem. Zbilansowana dieta koniecznie powinna uwzględniać pokarmy bogate w witaminy z grupy B. Wspomniane rodzaje witamin B pełnić mogą w organizmie nieco inne funkcje, ale często współdziałają ze sobą. Niedobory wszystkich tych substancji wiążą się jednak z szeregiem dokuczliwych objawów, w tym bardzo często z objawami skórnymi i neurologicznymi. Niejednokrotnie pacjenci z niedoborami witamin z grupy B odczuwają również dolegliwości związane z układem pokarmowym, a u niektórych mogą pojawiać się nawet objawy psychiatryczne. Jak rozpoznać u siebie niedobór witaminy B i co należy w tym przypadku zrobić? Jak skutecznie walczyć z niedoborami witamin z grupy B? Sprawdzamy!
Witaminy z grupy B to zróżnicowana grupa związków, które w większości nie są magazynowane w ciele człowieka (wyjątkiem jest witamina B12, której rezerwuarem jest wątroba), dlatego należy je regularnie dostarczać do organizmu. Do grupy witamin B zalicza się 8 związków, które są rozpuszczalne w wodzie. Witaminy z grupy B pełnią wiele ważnych funkcji w organizmie, wpływając między innymi na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i krwionośnego człowieka, poza tym uczestniczą w licznych procesach biochemicznych. Wpływają korzystnie również na funkcjonowanie mózgu. Niedobory witaminy B objawy mogą mieć różnorodne i niekiedy bardzo uciążliwe efekty, dlatego substancje te powinny być dostarczane do organizmu wraz z odpowiednią dietą. Jeśli ta okaże się jednak zbyt uboga w witaminy z tej grupy lub pojawią się inne przyczyny ich niedoborów, konieczna może okazać się ich suplementacja lub dobrane przez lekarza leczenie. Jak podkreślono, witaminy z grupy B należą do kluczowych substancji, jeśli chodzi o zdrowie i prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Ich niedobory to nie tylko szereg nieprzyjemnych objawów – niejedna choroba wywołana jest bowiem niedoborem witaminy B, co szerzej omówimy w dalszych akapitach. Jeśli zatem męczą cię niepokojące symptomy, które wskazują na niedobór witaminy B, koniecznie skonsultuj je z lekarzem, by odpowiednio szybko wdrożyć działania zaradcze. Możesz to zrobić również online, chociażby za pośrednictwem portalu tendoktor.pl, gdzie w razie wskazań i braku przeciwwskazań specjalista może wypisać Ci – również od ręki – potrzebną e-receptę na leki. Nie zwlekaj i zarezerwuj konsultację już teraz!
Do witamin z grupy B zalicza się:
Wszystkie wspomniane wyżej substancje są ważne dla człowieka, dlatego należy szczególnie uważać na mogące wystąpić w niektórych okresach życia niedobory witaminy B. Faktem jest, że objawy niedoboru witamin z grupy B często bywają przez pacjentów lekceważone, jednak wprowadzenie w porę działań zaradczych może ochronić przed groźnymi konsekwencjami hipowitaminozy.
Niedobory witamin z grupy B występują między innymi u pacjentów z zaburzeniami wchłaniania witamin, czyli niezdolnością organizmu do przyswajania składników odżywczych dostarczanych wraz z pożywieniem. Przyczyną tego typu problemów może być też nieprzestrzeganie zasad prawidłowego odżywiania, w tym częste spożywanie produktów wysoko przetworzonych. Do innych przyczyn związanych z niedoborem witamin B zalicza się nieprawidłowo zbilansowaną dietę, która jest pozbawiona odpowiednich warzyw lub produktów zwierzęcych. Niedobory mogą być również efektem przyjmowania na stałe niektórych leków. Zalicza się do nich np.:
Z niedoborami witamin z grupy B często związane są predyspozycje genetyczne, poza tym u wielu pacjentów niedobór może wystąpić w okresach zwiększonego zapotrzebowania – np. przy leczeniu oparzeń czy po zakończonej antybiotykoterapii. Okresem, kiedy organizm może potrzebować większych dawek witamin z grupy B, jest również okres ciąży i karmienia piersią.
W zależności od tego, której substancji dotyczy deficyt, niedobory witamin z grupy B mogą mieć różne objawy. Najczęściej dotyczą one układu nerwowego, pokarmowego oraz krążenia. Do często spotykanych objawów niedoboru witamin B zalicza się drżenie mięśni, zaburzenia psychiczne, problemy z koncentracją, a także nudności, bóle brzucha oraz biegunki. U wielu pacjentów może też dochodzić do osłabienia apetytu, a także do przyspieszenia akcji serca oraz obrzęków kończyn dolnych. Inne objawy niedoboru wit. B to ogólne zmęczenie i pogorszenie nastroju, a także problemy skórne w postaci jej zaczerwienienia, pękania i łuszczenia. Objawy mogą być widoczne również na paznokciach i włosach, które stają się łamliwe i słabsze.
U pacjentów niedobór witaminy B1 może wiązać się z uczuciem zmęczenia, osłabieniem koordynacji kończyn i drażliwością. Często do jej niedoboru dochodzi u osób nadużywających alkoholu lub stosujących niezbilansowaną dietę. Większe zapotrzebowanie na witaminę B1 mają też palacze i osoby żyjące w stresie, a także osoby pijące w nadmiarze kawę i herbatę. Niedobór witaminy B1 może prowadzić do zaburzeń pracy układu nerwowego, a niekiedy nawet do paraliżu. Brak łaknienia i choroba beri-beri to kolejne dolegliwości powodowane przez niedobór witaminy B1. Objawy neurologiczne związane z niedoborem witaminy B1 mogą z kolei przyczynić się do wystąpienia u pacjenta do porażenia kończyn, poza tym może pojawić się zapalenie nerwów. Może też dojść do zaniku nerwów, w tym nerwu wzrokowego.
U pacjentów z niedoborem witaminy B2 może wystąpić wiele objawów. Do najczęstszych zalicza się bóle gardła, obrzęk błony śluzowej jamy ustnej i błon śluzowych oraz ich przekrwienie. Inne możliwe objawy niedoboru ryboflawiny to zapalenie języka i warg, poza tym u części osób może dojść do wypadania włosów, czasem dochodzi też do zapalenia skóry. Mogą również pojawić się tzw. zajady w kącikach ust. Długotrwały niedobór ryboflawiny może przyczynić się do pogorszenia wzroku, poza tym u pacjenta może wystąpić stan zapalny rogówki.
Skutkiem niedoboru witaminy B3 może być pelagra. Jest to choroba skóry, która objawia się utratą masy ciała, bólami brzucha, nudnościami, a także częstymi biegunkami. Do tego mogą pojawiać się inne objawy, do których zalicza się nawracające bóle i zawroty głowy oraz depresję, niepokój i rozdrażnienie. Jeśli chodzi o niedobór witaminy B, to objawy skórne również nie są rzadkością – pacjenci zmagają się chociażby z problemem szorstkiej skóry. Inne możliwe objawy to stany zapalne skóry oraz zapalenie błon śluzowych jamy ustnej. Niedobór witaminy B3 towarzyszy najczęściej osobom mającym zaburzenia wchłaniania, poza tym nie jest rzadkością u pacjentów, którzy piją zbyt dużo alkoholu oraz u tych na restrykcyjnych dietach. Do zwiększonego zapotrzebowania na tę witaminę dochodzi też przy terapii niektórymi lekami – można do nich zaliczyć leki przeciwgruźlicze i przeciwpadaczkowe.
Do najczęstszych objawów niedoboru witaminy B5 zalicza się zaburzenia w funkcjonowaniu układu nerwowego i mięśniowego. Inne sygnały hipowitaminozy to uszkodzenia kory nadnerczy oraz osłabienie łaknienia. U części osób z niedoborem witaminy B5 może się pojawić drażliwość, łuszczenie skóry, a także obniżenie ciśnienia krwi. Do innych objawów zalicza się zmęczenie oraz skurcze nóg, a także częste bóle mięśni i stawów oraz ich sztywność – zwłaszcza po przebudzeniu. Kwas pantotenowy w niedoborze może doprowadzić również do wypadania włosów i łysienia.
Przy niedoborze witaminy B6 u pacjentów występować mogą stany zapalne skóry, poza tym do rzadkości nie należą drżenia mięśniowe i niedokrwistość czy większa podatność na infekcje. Wysypka i swędzenie to kolejne możliwe objawy, jakie powoduje niedobór witaminy B6. Objawy neurologiczne występujące u pacjentów w związku z niedoborem pirydoksyny to drętwienie rąk i nóg, a także obniżenie nastroju. Inne objawy neurologiczne to zaburzenia koncentracji. U części pacjentów wystąpić może ponadto apatia, u niektórych osób dochodzi do problemu osłabienia wzrostu włosów. Tu również pojawia się odpowiedź na pytanie często zadawane w sieci i w gabinetach lekarskich, a mianowicie niedobór jakiej witaminy powoduje bezsenność? Okazuje się, że na problemy ze snem i bezsenność wpływać może właśnie niedobór witaminy B6.
Do najczęstszych objawów niedoboru biotyny zalicza się zmiany skórne w postaci przebarwień, rumienia, łuszczenia, łojotoku czy łupieżu, a także osłabienie i wypadanie włosów. Inne to bóle mięśniowe, ograniczenie apetytu oraz zaburzenia lękowe, a niekiedy nawet halucynacje. Do innych objawów niedoboru witaminy H zalicza się wypadanie brwi lub rzęs, a także wzrost poziomu cholesterolu we krwi. W związku z niedoborem witaminy B7 może wystąpić również problem częstych zmian nastroju i wzmożona senność.
Niedobór kwasu foliowego może wiązać się z zaburzeniami różnego typu, w tym może prowadzić do niedokrwistości megaloblastycznej, małopłytkowości czy leukopenii. Hipowitaminoza B9 w ciąży przyczynia się do wad cewy nerwowej u płodu, poza tym zwiększa ryzyko poronienia. Z niedoborem kwasu foliowego zmagać się mogą osoby odżywiające się nieprawidłowo oraz mające większe zapotrzebowanie na ten składnik (np. kobiety w ciąży i karmiące piersią). Problem pojawia się też w efekcie przyjmowania niektórych leków, poza tym może wiązać się z zaburzeniami wchłaniania bądź metabolizmu folianów.
Jeśli do organizmu pacjenta w niedostatecznych ilościach trafia witamina B12, jej niedobór może dawać objawy w postaci anemii i zaburzeń procesu krwiotworzenia. Pacjenci spotykają się też z zaburzeniami związanymi z funkcjonowaniem układu pokarmowego, w tym ze spadkiem łaknienia i chudnięciem. Niedobór witaminy B12 może też prowadzić do rozwinięcia się chorób o podłożu neurologicznym. Hipowitaminoza często dotyczy osób nadużywających alkoholu, osób na diecie wegańskiej bądź wegetariańskiej czy też osób mających tasiemca. Niekiedy niedobór występuje też u pacjentów starszych bądź kobiet oczekujących dziecka i karmiących piersią.
Niedobór witamin z grupy B może dawać charakterystyczne objawy, jednak u niektórych osób mogą wystąpić mniej specyficzne, które często bywają lekceważone lub przypisywane innym przyczynom. Nieodpowiednia ilość witaminy B może powodować bladość skóry, a także problemy z potencją. Hipotensja ortostatyczna i zaburzenia chodu to kolejne możliwe objawy, jakie mogą wiązać się z niedoborem witaminy B. Objawy neurologiczne związane z niedoborem witamin z grupy B to z kolei wspomniana wcześniej depresja, a także manie oraz częste wahania nastrojów i zaburzenia funkcji poznawczych.
Witaminy z grupy B są bardzo ważne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, a ich niedobory mogą poważnie odbić się na zdrowiu pacjenta, zatem nie można ich ignorować. Jeśli pacjent ma objawy, które mogą wskazywać na niedobór witaminy B, przede wszystkim powinien przyjrzeć się on jakości swojej diety – być może jego posiłki nie są skomponowane prawidłowo. Jeśli zmiana diety okaże się niewystarczająca, konieczne może być dobranie odpowiedniej suplementacji czy wdrożenie leczenia specjalistycznego – w tym przypadku nie ma co zwlekać z kontaktem z lekarzem.
By uchronić się przed niekorzystnymi skutkami niedoborów witamin z grupy B, należy działać szybko i skutecznie, a w tym nie zawsze pomoże suplementacja dostępna bez recepty. Jeśli Twój problem jest poważny i masz duży niedobór witaminy z grupy B, będzie Ci potrzebny lek, a nie suplement. W tej sytuacji możesz uzyskać pomoc nie tylko w placówce stacjonarnej, ale również od lekarza oferującego konsultacje zdalne. Korzystając ze strony tendoktor.pl, nie musisz martwić się odległymi terminami konsultacji i długimi kolejkami – e-konsultacje z możliwością otrzymania e-recepty możliwe są bez wcześniejszej rejestracji nawet w 15 minut! Bibliografia