Pracujemy codziennie. E-wizyta nawet 15 minut
Ekonsultacja z
Kolejna e-wizyta -20% taniej!
Po opłaceniu otrzymasz kod rabatowy na e-mail
Depresja to poważny problem zdrowotny, który może przybierać różne formy. Termin ten oznacza rodzaj poważnych zaburzeń dotyczących nastroju, samopoczucia oraz emocji – to zarówno smutek, jak i stopniowa utrata radości z życia. W takim stanie może znaleźć się niemal każdy, a czynników odpowiadających za depresję jest wiele. Również objawy stanu depresyjnego mogą być różne.
Depresja jest jednym z najczęściej występujących zaburzeń psychicznych u człowieka, dlatego warto dokładnie zapoznać się z informacjami dotyczącymi przyczyn jej powstawania, najważniejszych objawów i metod leczenia. Na rozwój depresji wpływa wiele czynników, do których zalicza się zarówno czynniki biologiczne, jak i czynniki genetyczne, wewnętrzne oraz interpersonalne. Stan depresyjny znacznie częściej dotyka kobiety, a wiele przypadków depresji pozostaje nierozpoznana, przez co wiele osób nie otrzymuje specjalistycznego leczenia czy wsparcia najbliższych. Jak wygląda depresja i jakie są pierwsze objawy depresji u człowieka? Jak sprawdzić, czy ma się depresję i jak wygląda jej leczenie? Po więcej informacji na temat depresji zapraszamy do naszego artykułu.
Pod pojęciem „depresja” kryje się jedno z najczęściej spotykanych zaburzeń zdrowia psychicznego, które bardzo często staje się przyczyną niezdolności do pracy oraz problemów z funkcjonowaniem w społeczeństwie. Stan ten cechuje się między innymi zaburzeniami nastroju, a ponadto towarzyszy mu ciągły smutek, zmęczenie i osłabienie koncentracji. Poza tym z depresją wiąże się pogorszenie jakości snu i szereg innych dolegliwości wpływających na samopoczucie fizyczne i psychiczne danej osoby. Na depresję mogą zapadać osoby w każdym wieku, bez względu na płeć (częściej jednak na depresję zapadają kobiety) czy też prowadzony styl życia i status społeczny. Obecnie dostępne są coraz lepsze metody terapii, które pomagają w walce z depresją, jednak pierwszy krok należy do pacjenta – musi on zgłosić się do lekarza ze swoimi objawami.
Objawy depresji nigdy nie powinny być lekceważone. Stan depresyjny wymaga szybkiej reakcji i leczenia, ponieważ w przeciwnym razie może się pogłębiać. Niewdrożone w odpowiednim czasie działania mogą mieć poważne konsekwencje. Biorąc pod uwagę, co to jest depresja, objawy choroby mogą rozwijać się latami, a brak otrzymania pomocy na czas może nawet prowadzić do myśli lub prób samobójczych. Jeśli zaobserwujesz u siebie pierwsze objawy depresji, nie zwlekaj, tylko koniecznie umów się na konsultację ze specjalistą, a ten zajmie się diagnostyką i doborem leczenia. Jeśli konieczna będzie kontynuacja ustalonego leczenia, a terminy wizyt stacjonarnych będą odległe, na e-konsultację możesz umówić się za pośrednictwem serwisu tendoktor.pl. Lekarz może wówczas też wystawić Ci e-receptę na leki potrzebne do kontynuacji ustalonej wcześniej terapii. Zadbaj o siebie już teraz i nie zwlekaj dłużej z konsultacją!
Depresja to stan psychiczny, który jest związany z zauważalnym obniżeniem nastroju, które może odbijać się negatywnie na codziennym życiu pacjenta. Należy mieć jednak na uwadze, że nie każde uczucie przygnębienia może oznaczać depresję. Można ją natomiast podejrzewać u osób, u których taki stan utrzymuje się ponad dwa tygodnie, objawiając się również w postaci problemów z zasypianiem, chęcią izolacji, zaburzeniami samooceny, a także zaburzeniami apetytu, brakiem motywacji do działania, nieumiejętnością czerpania radości oraz spadkiem libido. Depresja może dotknąć każdego – nie wybiera wieku, płci, statusu społecznego, zawodu czy stanu zdrowia. Ma ponadto charakter nawracający, co oznacza, że może pojawiać się wiele razy w ciągu życia.
Czy depresja to choroba? Owszem, depresja faktycznie klasyfikowana jest jako choroba cywilizacyjna. Zwykle nie mija poza tym samoistnie, a z czasem wręcz może pogłębiać się, zatem nie należy pod żadnym pozorem jej lekceważyć. Jeśli u pacjenta pojawią się objawy wskazujące na depresję, powinien jak najszybciej zgłosić się do specjalisty, ponieważ im szybciej rozpocznie się leczenie, tym lepiej.
Przyczyny depresji mogą być różne. Stan depresyjny może być spowodowany przez wiele czynników, do których zalicza się przede wszystkim czynniki:
biologiczne,
wewnętrzne,
genetyczne,
interpersonalne.
Wśród czynników biologicznych szczególnie ważne są zaburzenia somatyczne, a także długotrwałe przyjmowanie niektórych leków czy też niewłaściwy tryb życia. Depresja może być też wynikiem czynników wewnętrznych, do których można zaliczyć np. nieradzenie sobie z wewnętrznymi problemami. Duże znaczenie mają też czynniki genetyczne – przykładowo osoba mająca rodzica z depresją jest w znacznie większym stopniu narażona na rozwój depresji. Czynniki interpersonalne sprzyjające rozwojowi depresji to między innymi traumatyczne przeżycia, które niekiedy mogą sięgać nawet dzieciństwa, problemy w związkach czy też przebywanie przez dłuższy czas w patologicznym otoczeniu.
Do innych przyczyn depresji zalicza się trudne doświadczenia czy traumę seksualną. Do rozwoju depresji mogą się również przyczynić przewlekłe choroby, a także uzależnienie od używek, w tym od alkoholu i tytoniu, a także od narkotyków. Depresja może wynikać również z zaburzeń związanych z funkcjonowaniem mózgu, co może wiązać się z niewłaściwą reakcją na bodźce zewnętrzne.
Aby dowiedzieć się, jak rozpoznać u siebie depresję, w pierwszej kolejności warto dokładnie poznać czynniki sprzyjające jej rozwojowi. Schorzenie to – jak podkreślono wcześniej – ma wielopłaszczyznowe podłoże, stąd też istnieje wiele różnych czynników odpowiedzialnych za rozwój choroby. Jak zostało już nadmienione, do ważnych czynników ryzyka zalicza się między innymi trudne sytuacje życiowe, a także obecność niektórych chorób czy też przyjmowane przez dłuższy czas leki. Ryzyko wystąpienia depresji u danej osoby mogą również zwiększać zaburzenia hormonalne. W związku z powyższym depresja może dotykać np. kobiety w okresie okołomenopauzalnym, a także kobiety w ciąży i młode matki.
Do innych czynników ryzyka sprzyjających depresji zalicza się brak wsparcia ze strony bliskich osób, a także bezrobocie lub utratę pracy i związane z tym problemy finansowe. Z depresją może się również wiązać życie w ciągłym stresie, który ma na negatywy wpływ zarówno na zdrowie, jak i na codzienne życie człowieka. Problem może wywoływać też wykluczenie społeczne, co obserwuje się często np. u nastolatków odrzuconych przez grupę rówieśniczą. Z depresją może się również wiązać zmiana miejsca zamieszkania. Zmiana statusu społecznego to kolejny czynnik sprzyjający rozwojowi depresji, a poza tym nie bez znaczenia jest pesymistyczny sposób myślenia, w tym niska samoocena czy też negatywne postrzeganie własnych doświadczeń życiowych. Duży wpływ na człowieka ma też środowisko, w którym on przebywa, w tym poczucie braku zrozumienia, braku miłości, zbyt wygórowane oczekiwania w stosunku do danej osoby itd.
Zaburzenia depresyjne mogą mieć zróżnicowane objawy. Początki depresji mają zwykle związek wyłącznie z psychiką. Pierwsze objawy depresji są najczęściej związane ze stopniową izolacją pacjenta od społeczeństwa, a poza tym jednym z pierwszych objawów jest pogorszenie nastroju, ciągły smutek, przygnębienie, a także niemożliwość odczuwania szczęścia oraz satysfakcji z podejmowanych działań. Jednym z wczesnych objawów wskazujących na rozwijającą się depresję jest też pogłębiające się uczucie zmęczenia psychicznego i fizycznego. O stanie depresyjnym może również świadczyć bezsenność, a także brak możliwości utrzymania snu, który staje się płytki. Wczesnym objawem depresji jest również apatia, z którą jest związany brak zainteresowania wszystkim, co dzieje się wokół, co jednocześnie prowadzi do spadku sprawności intelektualnej oraz fizycznej. Depresji mogą także towarzyszyć zaburzenia lękowe, które utrudniają normalne funkcjonowanie. Inne początkowe objawy depresji u pacjenta to:
spadek libido,
częste zaparcia,
zaburzenia miesiączkowania,
uczucie suchości w gardle,
dolegliwości bólowe o niewyjaśnionym pochodzeniu.
Jak rozpoznać u siebie depresję? Ważną kwestią pozwalającą odróżnić depresję od zwyczajnego smutku jest czas trwania poszczególnych stanów. Pacjentów powinna w szczególności zaniepokoić sytuacja, w której zły stan psychiczny utrzymuje się przez dłuższy czas – umownie jest to okres trwający powyżej dwóch tygodni. Wówczas konieczna może okazać się pomoc psychologiczna, ponieważ w przeciwnym razie stan depresyjny może zacząć się jeszcze bardziej pogłębiać.
Jak zostało wspomniane wcześniej, pierwsze objawy depresji mogą być różne, a kluczowy w rozpoznaniu choroby jest czas trwania poszczególnych symptomów. Zgodnie z założeniami Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób (ICD-10), aby stwierdzić u pacjenta depresję, przez okres przynajmniej dwóch tygodni muszą występować przynajmniej dwa z trzech objawów:
spadek nastroju,
utrata zainteresowań,
zmniejszenie energii i wyczerpanie.
Istnieją oczywiście też różne inne objawy silnej depresji, a zalicza się do nich między innymi osłabienie koncentracji oraz uwagi pacjenta, a także ciągłe poczucie winy i niską samoocenę. Jeśli chodzi o silny stan depresyjny, świadczące o nim objawy to również myśli oraz czyny samobójcze, a także postrzeganie przyszłości w czarnych barwach. Inne oznaki depresji to drażliwość i lęk, a także poczucie przytłoczenia, a niekiedy również uczucie braku kontroli nad swoim zachowaniem i życiem. Na silną depresję może również wskazywać płaczliwość, zobojętnienie, ciągłe uczucie pustki, a także zwolnione tempo myślenia oraz dolegliwości somatyczne, do których zalicza się przede wszystkim bóle głowy, brzucha oraz klatki piersiowej, a także zmiany masy ciała.
Osoby zmagające się z depresją nie zawsze są świadome swojej choroby. Jeśli objawy stanu depresyjnego nasilają się, wpływając negatywnie na codzienne funkcjonowanie, należy się koniecznie zgłosić do psychiatry. Ważna jest tu też rola otoczenia osoby chorej – jeśli zauważymy, że bliska osoba zachowuje się w sposób sugerujący depresję, konieczna jest rozmowa i zachęcenie jej do szukania pomocy specjalistycznej.
Smutek czy też chwilowe przygnębienie to naturalny element codziennego życia emocjonalnego każdego człowieka. Jeśli jednak taki stan nie mija, lecz pogłębia się i uniemożliwia cieszenie się życiem, mogą to być oznaki depresji. Co robi człowiek w depresji? Taki stan może uniemożliwiać normalne wykonywanie pracy, sprzyjając narastaniu zaległości i niewywiązywaniu się ze zobowiązań, a także może w znacznym stopniu utrudniać naukę i wykonywanie codziennych obowiązków. Stan depresyjny może się również objawiać bezradnością, a poza tym przy depresji człowieka przestają interesować dotychczasowe zainteresowania i osoba chora coraz częściej izoluje się od społeczeństwa, unikając spotkań z innymi ludźmi.
Z depresją może się też wiązać unikanie codziennych obowiązków, takich jak gotowanie posiłków, mycie naczyń czy też zaniedbywanie dzieci oraz partnera. Osoby zmagające się z depresją mogą również zaniedbywać siebie i własne zdrowie, Ponadto przy depresji chorzy często nie mają siły i energii na opuszczanie łóżka, a problemy z przespaniem całej nocy dodatkowo utrudniają im funkcjonowanie w dzień.
Człowiek z depresją doświadcza stanów emocjonalnych, które negatywnie odbijają się na jego codziennym życiu i prawidłowym funkcjonowaniu. Depresja u człowieka zwiększa również ryzyko popełnienia samobójstwa. Osoby cierpiące na depresję mają problem ze znalezieniem rozwiązania swoich problemów, stąd też bardzo ważny jest kontakt ze specjalistą.
Aby odpowiedzieć na pytanie, jak stwierdzić depresję, w pierwszej kolejności należy poznać przyczyny i objawy choroby, o których była mowa we wcześniejszych akapitach. Można wyróżnić kilka typów depresji, a każdy z nich ma charakterystyczne cechy. Oto najważniejsze rodzaje depresji:
endogenna – jej obecność jest związana z zaburzonym funkcjonowaniem układu nerwowego człowieka. Osoba z depresją endogenną ma obniżony poziom neuroprzekaźników, które odpowiedzialne są za witalność i dobre samopoczucie;
agitowana (lękowa) – jest jednym z najcięższych zaburzeń afektywnych. Jest związana z nieustającym poczuciem zagrożenia, a poza tym towarzyszy jej zwykle silne napięcie. Pojawia się najczęściej u osób starszych, co jest związane z pogarszającym się stanem zdrowia i strachem przed zbliżającą się śmiercią;
reaktywna – oznacza reakcję organizmu na trudne życiowe doświadczenia. Do głównych przyczyn depresji reaktywnej zalicza się między innymi utratę bliskiej osoby czy też rozwód lub utratę pracy;
sezonowa – ten rodzaj depresji dotyczy reakcji organizmu człowieka na niedobory światła, z czym związany jest spadek neuroprzekaźników. Z depresją sezonową człowiek ma do czynienia zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym;
dystymia (nerwicowa) – to przewlekła depresja, której dodatkowo towarzyszy lęk. Jest to schorzenie afektywne, które jest związane z obniżeniem nastroju. Inne objawy dystymii to brak energii do działań, obniżony apetyt oraz smutek przeplatany nieco lepszym samopoczuciem;
seniora – wpływają na nią przede wszystkim choroby przewlekłe, które ograniczają prawidłowe funkcjonowanie, a także problemy ze sprawnością ruchową i wykonywaniem codziennych obowiązków. Sprzyjać jej może również stres emocjonalny;
poporodowa – jest związana z zachodzącymi w organizmie kobiety zmianami hormonalnymi, które towarzyszą porodowi. Kobieta z depresją poporodową może nie przejawiać zainteresowania dzieckiem, a poza tym może odczuwać zmęczenie i cierpieć na bezsenność.
Nieleczona depresja może zakłócać codzienne funkcjonowanie człowieka, a poza tym może okazać się chorobą prowadzącą do myśli i prób samobójczych. Jak zdiagnozować depresję? O depresji może świadczy utrzymujący się przez okres powyżej dwóch tygodni głęboki smutek, a także ciągłe uczucie zmęczenia, zaburzenia rytmu biologicznego, w tym problemy ze snem. Jak wykryć depresję, najlepiej będzie wiedzieć lekarz, do którego pacjent zgłosi się ze swoim problemem. Warto w tym przypadku zaufać specjaliście, gdyż w grę może wchodzić nie tylko komfort funkcjonowania, ale nawet kwestia życia lub śmierci danej osoby.
Osoby zmagające się z depresją wymagają leczenia. Jeśli obecne objawy wskazują na depresję, należy koniecznie skontaktować się ze specjalistą, który wybierze odpowiedni rodzaj leczenia – w zależności od rodzaju i przyczyny depresji. Leczenie może obejmować zarówno przyjmowanie leków, jak i psychoterapię. W niektórych przypadkach konieczne może być stosowanie obu form leczenia jednocześnie, co uważane jest za najskuteczniejsze. Leczenie zwykle jest długotrwałe – jeśli zatem pacjent nie będzie w stanie umówić się w dogodnym terminie na konsultację stacjonarną, może skorzystać z konsultacji zdalnych. E-receptę na leki potrzebne do kontynuowania walki z depresją można bowiem otrzymać także online. Korzystając z portalu tendoktor.pl, nie trzeba tracić czasu w kolejkach, a e-konsultację z możliwością otrzymania e-recepty na potrzebne medykamenty można odbyć nawet w 15 minut od zgłoszenia.
Pierwsze oznaki wychodzenia z depresji po wdrożonym leczeniu to przede wszystkim poprawa nastroju i koncentracji, poprawa jakości snu, a także wzrost energii życiowej. Do tego może dojść do wzrostu poczucia własnej wartości oraz powrotu do podejmowania kontaktów towarzyskich, a także ustąpienia myśli samobójczych. Leków nie można jednak odstawiać samodzielnie – nie należy też rezygnować z psychoterapii, gdyż wcześniejsze objawy mogą pojawić się ponownie.
Bibliografia:
Święcicki Ł., Depresje – definicja, klasyfikacja, przyczyny, Psychiatria w Praktyce Ogólnolekarskiej 2002, tom 2, [dostęp w Internecie 07.2023]
https://pl.wikipedia.org/wiki/Zaburzenia_depresyjne [dostęp w Internecie 07.2023]
https://www.psychiatry.org/patients-families/depression/what-is-depression [dostęp w Internecie 07.2023]
https://www.nimh.nih.gov/health/topics/depression [dostęp w Internecie 07.2023]
Malhi G., Bridges P.; Postępowanie w depresji; Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner; Wrocław; 2001,
Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne. „Vesalius”, Kraków, Warszawa 2000.