Co to jest cholesterol i co trzeba o nim wiedzieć?
Wiele osób odczuwa strach, kiedy lekarz informuje ich o tym, że mają zbyt wysoki cholesterol. Co to jednak dokładnie jest cholesterol i w jaki sposób powstaje? Czy rzeczywiście jest on tak groźny dla naszego organizmu? To tylko niektóre z pytań, na które warto poznać odpowiedź, zanim zaczniemy panikować po tym, jak dowiemy się, że jest on w naszym przypadku zbyt wysoki. W tym artykule dokładnie przybliżymy kwestie związane z powstawaniem cholesterolu, jak również wskażemy na czynniki, które pomagają zredukować jego poziom.
Co to jest cholesterol?
Zacznijmy od tego, że wyróżniamy tak naprawdę dwa rodzaje cholesterolu. Potocznie są one określane jako „dobry” i „zły”. W praktyce, używając profesjonalnej terminologii, mówimy o cholesterolu HDL – czyli tym, który określany jest jako „dobry”, oraz o cholesterolu LDL – analogicznie uznanym za ten „zły”. Zbyt wysoki poziom cholesterolu LDL realnie wpływa na zwężenie światła naczyń krwionośnych. Na skutek tego, znacząco utrudniony jest przepływ krwi. Jak nietrudno się domyślić, taki stan rzeczy może powodować bardzo poważne choroby. Wyróżniamy wśród nich przede wszystkim:
- udar mózgu,
- zawał serca,
- zakrzepicę.
Z kolei cholesterol HDL działa na nasz organizm w pozytywny sposób. Niweluje on przyczyny oraz zdecydowanie zmniejsza ryzyko powstawania takich chorób jak:
- miażdżyca,
- zakrzepica,
- nadciśnienie.
Tym samym, kiedy usłyszymy od lekarza, że poziom naszego cholesterolu jest wysoki, warto zapytać, o którym jego rodzaju on mówi. Może się bowiem okazać, że wbrew pozorom, stan naszego zdrowia jest w jak najlepszym porządku.
W jaki sposób bada się poziom cholesterolu?
Kolejną, bardzo istotną kwestią jest to, w jaki sposób przeprowadza się badanie poziomu cholesterolu. Podstawą jest tutaj próbka krwi pobranej z żyły. Warto też zaznaczyć, że tego rodzaju pomiar, najlepiej wykonywać raz do roku – np. przy okazji wizyty kontrolnej u lekarza. Ważne jest także to, aby pacjent przed rozpoczęciem badania był na czczo. Nie trzeba też udawać się do specjalistycznego laboratorium – pomiar cholesterolu wykonywany jest w niemalże każdej przychodni.
Jakie są normy poziomu cholesterolu – HDL i LDL
Badanie poziomu cholesterolu obejmuje pomiary obu jego frakcji – zarówno cholesterolu HDL jak również LDL. W obu przypadkach zostały określone konkretne normy, które uznawane są za prawidłowe dla naszego zdrowia. W przypadku cholesterolu LDL przyjmuje się, że bezpieczna jego wartość powinna wynosić poniżej 115 mg/ml. Z kolei jeśli chodzi o cholesterol HDL, norma dla kobiet powinna być większa niż 45 mg/ml, natomiast w przypadku mężczyzn – może być ona wyższa niż 40 mg/ml. Ważne jest także to, jak przedstawia się norma dla całkowitego poziomu cholesterolu we krwi – u osoby dorosłej nie może ona przekraczać 200 mg/ml. W sytuacji, kiedy poziom całkowitego cholesterolu wynosi powyżej 200 mg/ml, mamy do czynienia z podwyższonym (i tym samym niebezpiecznym dla zdrowia) jego poziomem. Najczęściej bowiem, za nieprawidłowy poziom cholesterolu odpowiada frakcja LDL.
Co oznacza stwierdzenie, że znajdujemy się w „grupie ryzyka” podwyższonego cholesterolu?
Kiedy mówimy o tzw. grupach ryzyka, jeśli chodzi o podwyższony poziom cholesterolu, musimy przede wszystkim zacząć od przyczyn, które za taki stan rzeczy mogą odpowiadać. Podwyższony cholesterol może być bowiem nie tylko wynikiem naszych zaniedbań, jeśli chodzi o dietę czy styl życia, ale w grę mogą również wchodzić różnego rodzaju uwarunkowania genetyczne. Ponadto nie możemy zapominać też o tym, że osoby, które chorują przewlekle np. na nadciśnienie, niedoczynność tarczycy lub borykają się z problemami układu krążenia, również znajdują się w grupie ryzyka. Nie ma jednak powodów do obaw. Podstawą w takiej sytuacji jest oczywiście skrupulatne dbanie o naszą kondycję fizyczną, przestrzeganie zdrowej i zbilansowanej diety oraz unikanie różnego rodzaju używek – w tym przede wszystkim alkoholu i papierosów.
W jaki sposób prawidłowo dbać o utrzymanie właściwego poziomu cholesterolu?
To, że znajdujemy się w grupie ryzyka, jeśli chodzi o podwyższony poziom cholesterolu, nie oznacza, że musimy się z tym problemem zmierzyć. Jest bowiem bardzo dużo rodzaju działań profilaktycznych, które możemy samodzielnie wdrożyć do naszego życia, aby zapewnić sobie zdrowie i jednocześnie uniknąć problemów z podwyższonym poziomem cholesterolu. Podstawą jest oczywiście ruch – minimum pół godziny dziennie. Nie musi być to bieg, czy inna intensywna aktywność fizyczna. Bardzo często wystarczy po prostu spacer. Ponadto należy też bardzo dbać o to, aby zdrowo się odżywiać. Unikajmy przede wszystkim cukru oraz tłuszczy trans – stanowią one zdecydowanie największe zagrożenie dla naszego zdrowia. Starajmy się też codziennie jeść warzywa i owoce – najlepiej sezonowe oraz wykluczyć produkty wysoko przetworzone.
Kluczowe, aby utrzymać właściwy poziom cholesterolu, jest także niwelowanie czynników, które mogą powodować stres. Zachowanie zdrowego balansu pomiędzy pracą a odpoczynkiem, to bardzo ważna kwestia. Należy też pamiętać o tym, aby dobrze się wysypiać. Według lekarzy zdrowa i odpowiednia dawka snu dla osoby dorosłej powinna wynosić od 7,5 do 8 godzin w ciągu doby.
Profilaktyka i jej znaczenie w utrzymaniu właściwego poziomu cholesterolu
Nie jest żadną tajemnicą fakt, że zdecydowanie lepiej jest zapobiegać chorobom, niż je leczyć. Poza wymienionymi wyżej aspektami, które realnie zmniejszają ryzyko podwyższenia poziomu cholesterolu, warto też pamiętać o regularnych wizytach u lekarza. Jak już zostało wcześniej wspomniane, najlepiej, jeśli będą się one odbywały przynajmniej raz do roku. Wówczas mamy znacznie większą szansę na to, aby nie tylko możliwie jak najszybciej zdiagnozować problem, ale też podjąć odpowiednie kroki, aby jak najszybciej się go pozbyć. Nie można zatem pod żadnym pozorem bagatelizować problemów związanych z podwyższonym poziomem cholesterolu – najlepiej jak najszybciej udać się w takiej sytuacji do lekarza specjalisty.