Pracujemy codziennie. E-wizyta nawet 15 minut
Ekonsultacja z
Kolejna e-wizyta -20% taniej!
Po opłaceniu otrzymasz kod rabatowy na e-mail
Większość kobiet przynajmniej raz w życiu przebyła infekcję grzybiczą pochwy, którą zalicza się do najczęściej pojawiających się problemów dotyczących kobiecych narządów płciowych. Najważniejszym objawem grzybicy pochwy jest uporczywy świąd, poza tym u znacznej grupy kobiet mogą pojawiać się również upławy.
Infekcja grzybicza, do której zalicza się grzybica pochwy, objawia się w postaci nieprzyjemnych i uciążliwych symptomów. Zwykle wywołuje ją grzyb należący do rodziny drożdżaków – Candida albicans, stąd inna nazwa grzybicy pochwy – kandydoza pochwy. Nieleczona kandydoza pochwy może negatywnie wpływać na zdrowie kobiety, dlatego już po zauważeniu pierwszych objawów świadczących o grzybiczym zapaleniu pochwy należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem. Jak wygląda grzybica pochwy i ile trwa grzybica pochwy? Jakie są przyczyny i objawy grzybicy pochwy oraz w jaki sposób należy walczyć z infekcją? Po szczegółowe informacje dotyczące infekcji grzybiczej pochwy zapraszamy do naszego artykułu!
Prawidłowe pH kobiecej pochwy mieści się w przedziale od ok. 3,5 do ok. 4,5, a kwaśny odczyn pochwy jest niezbędny do prawidłowego rozwoju pożytecznej flory bakteryjnej pochwy. Zaburzenie pH pochwy i równowagi jej mikroflory może doprowadzić do rozwoju choroby, którą jest grzybica pochwy. Inne powszechnie używane nazwy tej choroby to kandydoza pochwy, drożdżyca pochwy lub drożdżakowe zapalenie pochwy. Choroba żeńskich narządów płciowych jest wywoływana przez grzyby, które w sprzyjających warunkach nadmiernie rozmnażają się w drogach rodnych kobiety. Infekcje grzybicze pochwy mogą pojawiać się zwłaszcza u kobiet w wieku rozrodczym, które są aktywne seksualnie. Pojawiają się w momencie zachwiania naturalnej flory bakteryjnej, która jest bardzo ważnym elementem ich układu odpornościowego. Wspomniane infekcje nie są rzadkością też w ciąży oraz po menopauzie.
W chwili spadku liczby mikroorganizmów probiotycznych w mikrośrodowisku pochwy zaczynają przeważać grzyby, które coraz intensywniej się rozwijają, wywołując sporo nieprzyjemnych objawów. Nieleczona infekcja może doprowadzić do rozwoju wielu groźnych powikłań, więc przy jej objawach konieczna jest konsultacja lekarska. Jeśli terminy wizyty stacjonarnej u lekarza są odległe, a problem nasilony, można skorzystać też z e-konsultacji. Na e-konsultację z możliwością wystawienia e-recepty online można umówić się za pośrednictwem serwisu tendoktor.pl. Nie zwlekaj z e-wizytą online, ponieważ nieleczona infekcja grzybicza pochwy może stać się przyczyną poważnych problemów zdrowotnych!
Przyczyn grzybiczego zapalenia pochwy jest dość dużo. Infekcja grzybicza pochwy najczęściej jest powodowana przez grzyby z rodzaju Candida, które są jednym ze składników flory bakteryjnej pochwy. W przypadku zachwiania równowagi mikroflory pochwy grzyby te zaczynają się szybko namnażać, kolonizując błonę śluzową, co przyczynia się do rozwoju stanu zapalnego. Grzybica pochwy jest więc najczęściej powodowana przez samozarażenie, czyli kobieta ma do czynienia z infekcją, która wywołana jest mikroorganizmami znajdującymi się już w jej organizmie. Niekiedy patogeny grzybowe mogą być przenoszone również drogą płciową – można zarazić się od chorego partnera seksualnego. Rozwojowi grzybicy warg sromowych i pochwy może sprzyjać także:
ciąża – zwiększa się prawdopodobieństwo rozwoju wielu infekcji, w tym infekcji grzybiczych pochwy. Jest to związane ze spadkiem odporności organizmu oraz zachwianiem naturalnej flory bakteryjnej pochwy,
antybiotykoterapia – stosowanie antybiotyków przyczynia się do niszczenia pożytecznych bakterii bytujących w pochwie, czego efektem jest wzrost liczby grzybów prowadzący do zachwiania równowagi i rozwoju infekcji,
cukrzyca – rozwojowi grzybicy pochwy sprzyja m.in. podwyższona zawartość cukru we krwi,
wykonanie zabiegów chirurgicznych w obrębie narządu rodnego,
nieodpowiednia higiena intymna – do rozwoju infekcji grzybiczej pochwy może przyczynić się niedostateczna lub nadmierna higiena osobista, a także częste irygacje pochwy, które mogą doprowadzić do zaburzenia równowagi mikrobiologicznej pochwy,
częste odbywanie stosunków seksualnych bez stosownego zabezpieczenia (prezerwatywa), czego efektem może być przeniesienie patogenów grzybowych (grzybica penisa u partnera seksualnego).
Grzybica warg sromowych i pochwy może być również efektem spadku odporności organizmu, z czym może wiązać się nieprawidłowa dieta, a także nowotwory lub przyjmowane leki. Problem grzybicy pochwy może być też efektem korzystania z publicznych toalet, basenów, jacuzzi itd. Do rozwoju infekcji może przyczyniać się również noszenie bielizny z włókien syntetycznych oraz otyłość. Antykoncepcja hormonalna i miesiączka, a także używanie cudzych ręczników to kolejne możliwe przyczyny rozwoju grzybicy pochwy. Infekcjom intymnym pochwy sprzyja również życie w ciągłym stresie.
Będąca często pojawiającym się problemem grzybica pochwy objawy u kobiet może dawać różne. Do najczęstszych symptomów kandydozy pochwy zalicza się:
dokuczliwy świąd i pieczenie w okolicach intymnych,
bezwonne upławy o serowatej konsystencji, które pojawiają się w dużych ilościach,
uczucie palenia i ból podczas odbywania stosunku płciowego,
zmiana wyglądu skóry w obrębie zewnętrznych narządów płciowych,
uporczywy ból podczas oddawania moczu,
suchość pochwy,
pęknięcia i owrzodzenia w obrębie pochwy,
grudkowa wysypka w okolicach sromu.
Grzybica warg sromowych i pochwy objawia się również w postaci zaczerwienienia okolic intymnych, poza tym u niektórych kobiet zaczerwienienie może rozprzestrzeniać się również na inne części ciała, w tym na okolice odbytu oraz na pachwiny.
Cechą charakterystyczną infekcji grzybiczej pochwy są pojawiające się upławy. Grzybica pochwy może objawiać się wydzieliną, która może być wodnista, homogenna, biała lub serowata. Wydzieliny w postaci serowatych białych upławów są charakterystycznym objawem kandydozy pochwy.
Bez względu na rodzaj upławów, ich obecność świadczy o rozwijającym się stanie patologicznym w obrębie narządów płciowych i zawsze wymaga sprawdzenia. Pojawienie się upławów wskazuje na stan zapalny w obrębie narządów płciowych, a jedną z przyczyn takiego stanu są wspomniane wcześniej zakażenia grzybicze. Kiedy kobieta zaobserwuje na bieliźnie wydzielinę o zmienionej barwie, powinna jak najszybciej zgłosić się do ginekologa, który na podstawie przeprowadzonego wywiadu i odpowiednich badań podejmie decyzję o dalszym leczeniu. Jeśli u kobiety pojawi się drożdżyca pochwy, objawy mogą pojawić się również w postaci towarzyszącego upławom pieczenia, a także bolesności pochwy i sromu, oraz innych wyżej wspomnianych dolegliwości.
Metody leczenia grzybicy pochwy powinien zalecić lekarz, ponieważ niektóre gatunki Candida są oporne na część leków. Jeśli u pacjentki zostanie zdiagnozowana kandydoza pochwy, kuracja powinna być starannie dobrana do konkretnego przypadku, aby jej skuteczność była jak najwyższa. Ile trwa grzybica pochwy u kobiet? Leczenie grzybicy pochwy trwa zwykle od 7 do 14 dni, jednak po wdrożeniu leczenia i przestrzeganiu zaleceń lekarza poprawa może być widoczna już po kilku dniach. Czas trwania leczenia infekcji grzybiczej pochwy zależy od stopnia zaawansowania choroby oraz od rodzaju przyjmowanych leków. O długości farmakoterapii zawsze decyduje lekarz. Należy pamiętać o tym, aby nie przerywać wcześniej kuracji, lecz przyjąć wszystkie zapisane przez lekarza leki. W przeciwnym razie część patogenów może zacząć ponownie się namnażać, co może doprowadzić do nawrotu choroby.
Nieleczone infekcje grzybicze pochwy, do których zalicza się m.in. kandydoza pochwy, mogą przyczynić się do wystąpienia u pacjentki groźnych powikłań, dlatego choroba nigdy nie powinna być bagatelizowana. Jeśli w porę nie zostaną podjęte odpowiednie działania, może dojść do nasilenia objawów takich jak swędzenie, podrażnienie i uszkodzenie skóry, poza tym może pojawić się nadkażenie bakteryjne. Do najczęstszych powikłań grzybiczego zapalenia pochwy zalicza się grzybicze zapalenie kanału szyjki macicy i jajowodów. Choroba może doprowadzić również do bezpłodności, poza tym nieleczona może przenieść się na inne narządy wewnętrzne.
Poważnym problemem dla wielu kobiet może okazać się nawracająca infekcja grzybicza pochwy. Z nawracającą infekcją kobieta ma do czynienia, jeśli choroba w ciągu roku:
powraca przynajmniej 4 razy przy stosowaniu antybiotykoterapii,
powraca 3 razy, jeśli nie były przyjmowane antybiotyki.
Nawracająca kandydoza jest wywoływana zwykle przez te same patogeny grzybowe, co pierwotna infekcja grzybicza. Do najważniejszych przyczyn nawracających infekcji zalicza się osłabienie organizmu kobiety, które może być spowodowane niewłaściwą dietą lub zbliżającą się miesiączką albo antybiotykoterapią. Inne czynniki sprzyjające grzybiczemu zapaleniu pochwy to cukrzyca, ciąża, zaburzenia hormonalne, w tym niedoczynność tarczycy, a także nieodpowiednia higiena intymna. Nawracającej kandydozie pochwy może sprzyjać również brak równowagi we florze bakteryjnej pochwy, a także zakażony grzybicą partner seksualny – nawet jeśli jest bezobjawowy, co często zdarza się u mężczyzn. Z nawracającą grzybicą pochwy może wiązać się również korzystnie z miejsc publicznych, do których zalicza się basen, saunę, czy też jacuzzi. Nowotwory czy AIDS to kolejne możliwe przyczyny nawracającej infekcji.
Chociaż infekcja intymna grzybicza, czyli m.in. grzybica pochwy, jest typową dolegliwością dotykającą kobiet, jednak może również rozwijać się na męskich narządach płciowych.
U kobiet w ciągu zaledwie kilku lub kilkunastu godzin infekcja może rozwinąć się w pełni, dając objawy w postaci dokuczliwego świądu oraz charakterystycznych upławów. To choroba zaraźliwa, a jednym z możliwych źródeł zakażenia jest właśnie zarażenie się od partnera seksualnego. W przypadku zdiagnozowania choroby u jednego z partnerów wykonać badania również u drugiego partnera i wdrożyć u niego odpowiednie leczenie. Ze zwiększonym ryzykiem rozwoju grzybicy pochwy wiąże się też częsta zmiana partnerów seksualnych. Do zakażenia może dojść również podczas kąpieli w basenie lub używania wspólnych gąbek albo ręczników. Najczęściej przyczyną infekcji grzybiczej pochwy jest zachwiana równowaga mikroflory pochwy, o czym wspomnieliśmy wcześniej.
Dotykające znaczną część kobiet grzybicze zapalenie pochwy ma tendencje do nawrotów, dlatego bardzo ważną rolę odgrywają działania mające zapobiegać chorobie przez ograniczanie czynników ryzyka wpływających na rozwój grzybów i nawroty choroby. Należy pamiętać o noszeniu przewiewnej, najlepiej bawełnianej bielizny, poza tym warto zamiast tamponów używać podpasek. Znaczenie przy zapobieganiu infekcji grzybiczej pochwy odgrywa również stosowanie odpowiednich kosmetyków do higieny intymnej – najlepiej sprawdzą się produkty zawierające w składzie kwas mlekowy. Ważna jest również właściwie zbilansowana dieta, w której należy unikać produktów zawierających cukier. Należy pamiętać również o ograniczaniu korzystania z miejsc publicznych, do których zalicza się basen oraz saunę. Nie zaleca się też stosowania gąbek ani myjek, ponieważ na ich powierzchni mogą rozwijać się grzyby.
Pomocne w zapobieganiu grzybicy pochwy może okazać się przyjmowanie probiotyków ginekologicznych, które mają przyspieszyć przywrócenie równowagi mikroflory pochwy. W stanach obniżonej odporności organizmu warto stosować suplementy diety podnoszące odporność. Szczególne znaczenie odgrywa witamina B3, której przyjmowanie może pomóc w blokowaniu enzymów niezbędnych do namnażania się grzybów odpowiadających za rozwój kandydozy pochwy. Ważna jest również prawidłowa higiena po zakończonym stosunku seksualnym, poza tym zaleca się stosować prezerwatywy podczas stosunku płciowego – zwłaszcza jeśli kobieta nie ma stałego partnera. Kobiety z nadwagą lub otyłe powinny podjąć działania mające na celu zredukowanie masy ciała.
W leczeniu grzybicy pochwy pomocne mogą okazać się domowe sposoby, jednak powinny one jedynie wspomagać leczenie infekcji, a nie stanowić jego podstawę, ponieważ drożdżaki Candida albicans rozmnażają się bardzo szybko. Jednym ze sposobów na zakażenie grzybicze pochwy jest właściwa dieta, która może wspomóc naturalną florę bakteryjną pochwy. Należy unikać noszenia obcisłej bielizny i spodni, poza tym należy przestrzegać zasad higieny podczas korzystania z toalety. W przypadku grzybicy pochwy rekomenduje się również zioła, które działają przeciwgrzybiczo. Do takich roślin zalicza się pokrzywę, szałwię, a także nagietek lekarski. Polecane są także napary z rumianku oraz olejki z drzewa herbacianego.
Należy pamiętać też, aby nie podejmować samodzielnego leczenia grzybicy pochwy bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem, ponieważ nieumiejętnie stosowane domowe sposoby mogą przynieść więcej szkody niż pożytku. Pacjent nie zawsze jest też w stanie samodzielnie odróżnić grzybicę pochwy od jej infekcji bakteryjnej czy mieszanej, a w każdym z tych przypadków zaleca się inne leczenie, a brak wdrożenia odpowiedniej terapii na czas może skutkować groźnymi powikłaniami.
Jeśli u pacjentki zostanie zdiagnozowane zapalenie grzybicze pochwy, powinna zwrócić uwagę na swoje dotychczasowe nawyki żywieniowe. Zmiana diety ma bardzo duże znaczenie w leczeniu i profilaktyce infekcji grzybiczych pochwy. Do rozwoju grzybicy pochwy przyczynia się częste spożywanie pokarmów wysoko przetworzonych, poza tym może jej sprzyjać jedzenie żywności z dużą ilością konserwantów i brak spożywania bogatych w probiotyki kiszonek (np. ogórki kiszone i kapusta) oraz fermentowanych produktów mlecznych. Na grzybicze zapalenie pochwy szczególnie rekomenduje się produkty takie jak kefiry, maślanki, czy też jogurty naturalne. Należy ograniczyć spożywanie produktów bogatych w węglowodany proste, do których zalicza się m.in. białe pieczywo, ciasta i słodycze.
Infekcje intymne, w tym grzybica pochwy, powinny być leczone po wcześniejszej konsultacji z lekarzem. W przypadku kandydozy pochwy mogą sprawdzić się probiotyki bądź płyny do irygacji pochwy (wspierająco). Leczniczo lekarz może przepisać globulki, tabletki dopochwowe bądź preparaty doustne. Każdorazowo leki na infekcje grzybicze pochwy powinny być dobrane przez lekarza – ten powinien również ustalić odpowiednią dawkę leku, a pacjentka powinna przestrzegać zaleceń związanych z dawkowaniem i czasem trwania terapii.
Grzybica pochwy może rozwinąć się w najmniej oczekiwanym momencie, a nie zawsze stacjonarna wizyta u ginekologa jest możliwa od ręki. Infekcja intymna powinna być zwalczana możliwie jak najszybciej, dlatego w przypadku niepokojących objawów można skorzystać też ze zdalnych konsultacji z lekarzem. Konsultacja online z możliwością otrzymania e-recepty na leki na grzybicę pochwy możliwa jest na stronie tendoktor.pl. Pacjentka może ją odbyć bez wychodzenia z domu i stania w kolejkach – często e-konsultacja odbywa się w nie więcej niż 15 minut od zgłoszenia się do lekarza, dzięki czemu można szybko wdrożyć leczenie. Już teraz skorzystaj zatem z e-konsultacji!
Bibliografia:
Stanowisko Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące etiopatogenezy i leczenia nawrotowej postaci drożdżakowego zapalenia pochwy i sromu, „Ginekologia Polska”, 2011 nr 82, [dostęp w internecie 07.2023].
https://pl.wikipedia.org/wiki/Kandydoza_pochwy [dostęp w internecie 07.2023].
Lew-Starowicz M.; Lew-Starowicz Z.; Skrzypulec-Plinta V., Seksuologia, red. Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie 2017.
Staniszewska M. i in., Patogeneza i leczenie zakażeń Candida spp., „Postępy Mikrobiologii” 2014 t. 53 nr 3, [dostęp w internecie 07.2023].
Ginekologia. TOM 1 i 2, red. Słomko Zbigniew Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie 2008.