Pracujemy codziennie. E-wizyta nawet 15 minut
Ekonsultacja z
Kolejna e-wizyta -20% taniej!
Po opłaceniu otrzymasz kod rabatowy na e-mail
Chlamydioza to choroba, która jest wywoływana przez bakterie Chlamydia. Można wyróżnić wiele gatunków chlamydia – drogą płciową przenoszona jest bakteria Chlamydia trachomatis i to właśnie ten gatunek jest rozpowszechniony w społeczeństwie, co związane jest głównie z zaniedbaniami w edukacji seksualnej.
Chlamydioza związana z infekcją Chlamydia trachomatis bardzo często przebiega bezobjawowo, przez co chora osoba nie ma świadomości, że została zainfekowana i nie wie, że może przenosić infekcję dalej. Jeśli już dojdzie do objawów chlamydiozy, zazwyczaj dotyczą one stanów zapalnych narządów rodnych. Bakterie mogą przyczyniać się np. do zapalenia szyjki macicy u kobiet, a także do zapalenia cewki moczowej czy zapalenia odbytnicy u kobiet i mężczyzn. Choroba może mieć też groźne powikłania, dlatego bardzo ważne, aby odpowiednio się przed nią chronić, a w razie jej zdiagnozowania wdrożyć odpowiednie działania zaradcze. Co należy wiedzieć o chlamydiozie i bakteriach Chlamydia trachomatis? Jak najczęściej dochodzi do zarażenia i jakie mogą być jego objawy, jeśli w ogóle się pojawią? Jak rozpoznaje się i leczy chlamydiozę? Informacje na ten temat zebraliśmy poniżej.
Chlamydioza to choroba bakteryjna, która wiąże się z infekcją bakteriami z rodzaju Chlamydiales. Można wyróżnić 3 gatunki Chlamydiales, które są dla człowieka patogenne. Wśród nich znajduje się Chlamydia trachomatis, która jest przenoszona drogą płciową, Chlamydophila pneumoniae, która jest przenoszona drogą kropelkową i wywołuje zapalenie górnych i dolnych dróg oddechowych, a także Chlamydophila psittaci, którą można się zarazić od chorego ptactwa i przyczynia się do zapalenia płuc. Najczęściej jednak, mówiąc o chlamydiozie i chlamydiach, mamy na myśli bakterie Chlamydia trachomatis oraz chlamydiozę będącą chorobą weneryczną. To właśnie tych bakterii i tej choroby przenoszonej drogą płciową będzie dotyczyć poniższy artykuł.
Zakażenie chlamydiami należy do najczęściej diagnozowanych w Europie i na świecie wenerycznych infekcji bakteryjnych. Zagrożona jest właściwie każda osoba aktywna seksualnie, a zagrożenie rośnie, jeśli osoba ta nie zabezpiecza się prezerwatywą lub często zmienia partnerów seksualnych. Choroba jest powszechna już u młodzieży i młodych osób w wieku 14–25 lat – wiele diagnoz obejmuje w tym przypadku też homoseksualnych mężczyzn, gdyż chlamydie mogą przenosić się nie tylko przy seksie waginalnym, ale też przy współżyciu oralnym i analnym. Problem stanowi też fakt, że często chlamydiozy są bezobjawowe – nosiciel może zarażać swoich partnerów, nie mając świadomości swojej choroby, dlatego jedną z metod profilaktyki są badania przesiewowe. W niektórych przypadkach objawy infekcji są jednak zauważalne. Jeśli masz objawy infekcji, koniecznie skonsultuj się z lekarzem i wykonaj odpowiednie badania. Z lekarzem możesz też skonsultować się online, prezentując mu wyniki wykonanych wcześniej badań. Na tendoktor.pl nie musisz rejestrować się z wyprzedzeniem, a e-konsultacje z możliwością otrzymania e-recepty na potrzebne leki możesz odbyć zaledwie w 15 minut od zgłoszenia.
Jak już podkreślono wcześniej, chlamydioza to choroba powodowana przez bakterie Chlamydiales. Są to bakterie wewnątrzkomórkowe, które nie mają własnego ATP i muszą wykorzystywać ATP osoby zakażonej. Po dostaniu się do organizmu gospodarza przyczepiają się do jego komórek, by do nich wniknąć. W komórkach zaczynają się namnażać, po czym przenoszą się wraz z krwią w dalsze obszary ciała. Bakteria Chlamydia trachomatis, podobnie jak inne Chlamydiales, jest wewnątrzkomórkowa – mnoży się w komórkach osoby zarażonej i rozprzestrzenia się po organizmie wraz z krwią.
Najczęściej do zakażenia chlamydią dochodzi przy współżyciu z osobą chorą. Mowa zarówno o seksie dopochwowym, jak i o współżyciu oralnym oraz analnym. Szczególnie narażone na infekcje są osoby młode, które mają przygodne stosunki seksualne i nie zabezpieczają się w prawidłowy sposób. Do czynników ryzyka można zaliczyć przede wszystkim młody wiek i wczesne rozpoczęcie współżycia czy brak stosowania odpowiedniej antykoncepcji, a także posiadanie wielu partnerów seksualnych. Jednak nie tylko drogą płciową można zarazić się bakteriami chlamydia. Jak można się zarazić w inny sposób? Chlamydią mogą się też zarazić dzieci. Niebezpieczna jest chlamydioza u kobiet w ciąży, gdyż dziecko może zarazić się od matki w czasie porodu. Okres inkubacji w przypadku zarażenia Chlamydia trachomatis wynosi 7–14 dni.
Zakażenie Chlamydia trachomatis objawy daje stosunkowo późno lub wcale. Choroba rozwija się „po cichu”, więc chora osoba może nie mieć świadomości, że się z nią zmaga – może natomiast w tym czasie zarażać swoich partnerów seksualnych, dlatego tak ważne jest unikanie ryzykownych stosunków seksualnych i zabezpieczanie się prezerwatywą w czasie współżycia. Schorzenie może przebiegać zupełnie bezobjawowo lub jego objawy mogą pojawić się dopiero po kilku tygodniach od kontaktu z osobą zarażoną.
U kobiet zdarza się czasem, że dopiero lekarz w czasie badania wykrywa, że pacjentka jest zainfekowana bakterią chlamydia. U niektórych pacjentów objawy choroby mogą być jednak bardziej zauważalne:
Można wyróżnić szereg niepokojących objawów, które powinny skłonić pacjenta do pilnej konsultacji lekarskiej i diagnostyki pod kątem chorób wenerycznych, w tym szczególnie diagnostyki chlamydiozy. Kobiety powinny zwrócić uwagę na dolegliwości bólowe podbrzusza i nietypowe upławy, w tym szczególnie z domieszką krwi. Niepokojące powinny być również krwawienia występujące między miesiączkami oraz pojawiające się po współżyciu. Do objawów niepokojących można też zaliczyć dyskomfort związany z oddawaniem moczu bądź pieczenie towarzyszące oddawaniu moczu. Jeśli chodzi o mężczyzn, do objawów niepokojących można zaliczyć przede wszystkim pieczenie bądź ból przy oddawaniu moczu. Należy też zwrócić uwagę na obecność wydzieliny śluzowej lub ropnej z cewki moczowej, a także na jednostronny ból jąder.
Zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn objawy infekcji bakteriami chlamydia mogą dotyczyć odbytu, co jest związane z seksem analnym lub rozprzestrzenieniem infekcji, gdy u kobiety występuje chlamydioza pochwy bądź szyjki macicy. Mogą się wówczas pojawić objawy zapalenia odbytnicy, a wśród nich krwawienie z odbytu oraz dolegliwości bólowe czy obecność wydzieliny. Jeśli natomiast chodzi o współżycie oralne, faktem jest, że bakterie można znaleźć też w gardle. Chlamydia w gardle objawy daje raczej skąpe lub wcale ich nie daje. Zdarza się natomiast, że bakterie chlamydia przyczyniają się do ziarnicy wenerycznej pachwin, a ta może objawiać się małym owrzodzeniem w miejscu wniknięcia bakterii do organizmu. Owrzodzenie to goi się samo, jednak następnie często dochodzi do powiększenia węzłów chłonnych (głównie pachwinowych), a także ich bolesności.
Zakażenie chlamydią może też dawać wiele innych objawów niespecyficznych. Część objawów chlamydiozy jest podobnych przykładowo do reumatoidalnego zapalenia stawów. Choroba może wiązać się zatem z bólem i zapaleniem stawów, poza tym może przyczyniać się do wielu powikłań – nie tylko tych związanych z układem płciowym. Temat powikłań będzie szerzej omówiony w dalszych akapitach.
Biorąc pod uwagę, co to jest chlamydia i jak się przenosi, podstawą walki z nią powinna być profilaktyka i nacisk na edukację seksualną. Należy edukować, co to jest chlamydioza oraz jak można się przed nią chronić. Aby zmniejszyć ryzyko zarażenia chlamydią, przede wszystkim należy skupić się na dbałości o bezpieczne współżycie. Zakażenie chlamydią najłatwiej przenosi się przez ryzykowne kontakty seksualne, zatem jednym z najlepszych sposobów zapobiegania chorobie jest ich unikanie. Najlepiej ograniczyć liczbę partnerów seksualnych i nie stawiać na przygodny seks. Bardzo ważne jest też stosowanie prezerwatyw, co zmniejsza ryzyko rozprzestrzeniania choroby. W profilaktyce zaleca się też regularne badania przesiewowe.
Jeśli pacjent ma objawy chlamydiozy, powinien skonsultować się z lekarzem jak najszybciej. Kobiety w tym celu mogą udać się do ginekologa. Pomóc może również wenerolog. By wykryć infekcję, można wykonać testy NAAT, które wykrywają materiał genetyczny bakterii. U kobiet do badania pobiera się najczęściej wymaz z przedsionka pochwy bądź kanału szyjki macicy, a u mężczyzn próbka najczęściej dotyczy porannego moczu. Niekiedy zaleca się też pobranie materiału do badania z odbytnicy bądź z gardła. Można też wykonać badania na obecność przeciwciał przeciw bakteriom chlamydia w pobranym wymazie z kanału szyjki macicy, cewki moczowej, gardła lub odbytu. Jeszcze inną metodą są hodowle komórkowe i testy enzymatyczne, poza tym pomocne mogą być też inne badania. Lekarz pomocniczo może też zalecić badania krwi – przykładowo CRP przy chlamydii, podobnie jak OB, może być podwyższone, wskazując na stan zapalny.
Jeśli badania wykonane u pacjenta potwierdzą zarażenie chlamydią, zaleca się wykonanie również innych testów na choroby przenoszone drogą płciową. Niekiedy takie zakażenia współistnieją.
Choć choroba często przebiega bezobjawowo, długotrwale nieleczona może mieć groźne następstwa:
Szczególnie niebezpieczne jest zakażenie chlamydią w ciąży. Bakteria stanowi poważne zagrożenie zarówno dla matki, jak i dla dziecka, poza tym może być zagrożeniem dla przebiegu ciąży. Sprawę utrudnia fakt, że nosicielem bakterii można być bardzo długo, nie mając przy tym żadnych objawów, przez co kobieta nie będzie świadoma zagrożenia. Jak już podkreślono wcześniej, chlamydią mogą zarazić się też noworodki od matki w czasie porodu. Nieleczona infekcja może przyczyniać się do przedwczesnego pęknięcia pęcherzyka płodowego, przedwczesnego porodu czy do hipotrofii płodu. Prawdopodobieństwo przeniesienia bakterii na dziecko w czasie porodu jest niestety bardzo wysokie i sięga nawet 80%. Chlamydia u dzieci objawy daje w postaci zapalenia spojówek, gałki ocznej lub zapalenia płuc. Choć najbardziej zagrożone zarażeniem są noworodki przychodzące na świat przez poród naturalny, zdarzają się też przypadki zakażeń wśród dzieci urodzonych przez cesarskie cięcie. Dzieci matek zmagających się z chlamydiozą częściej też przychodzą na świat z niższą masą urodzeniową.
Z powyższych powodów zaleca się kobietom w ciąży badania przesiewowe. Dodatkowo wykonanie przynajmniej raz w roku badań przesiewowych powinny rozważyć kobiety przed 25. rokiem życia, zwłaszcza jeśli planują starać się o dziecko. Jeśli chodzi o ciążę, pierwsze badania zalecane są już na jej początku – kobieta powinna wykonać je możliwie najwcześniej. Kolejne badania przesiewowe zalecane są kobietom w 3. trymestrze ciąży. Jeśli w badaniach stwierdzona będzie infekcja, należy koniecznie wdrożyć leczenie. W ciąży można stosować jednak wyłącznie dobrane odpowiednio antybiotyki, gdyż nie wszystkie są bezpieczne dla pacjentek spodziewających się dziecka. Nie można stosować np. doksycykliny. Najczęściej zaleca się azytromycynę lub amoksycylinę, ewentualnie erytromycynę. Po zakończeniu leczenia konieczne są badania kontrolne, by upewnić się, że terapia była skuteczna. Wdrożenie działań w porę może uchronić dziecko przed zarażeniem w czasie porodu i jego skutkami.
Co zrobić, jeśli u pacjenta zostanie zdiagnozowane zakażenie Chlamydią trachomatis? Leczenie wymaga wdrożenia antybiotykoterapii nie tylko u osoby chorej, ale również u wszystkich jej partnerów seksualnych. Najczęściej pacjentom przepisuje się leki doustne, stawiając na azytromycynę, erytromycynę, doksycyklinę bądź ofloksacynę. Pacjentki oczekujące dziecka nie mogą stosować każdego z tych antybiotyków – w ich przypadku najczęściej stawia się na amoksycylinę, azytromycynę bądź na erytromycynę. W czasie leczenia zaleca się unikać kontaktów seksualnych – należy pamiętać, że prezerwatywa nie stanowi 100% ochrony przed przenoszeniem chorób wenerycznych, dlatego – mając świadomość, że pacjent jest chory – należy zrezygnować czasowo z kontaktów seksualnych. Współżyć nie powinno się również przez min. 7 dni po zakończeniu leczenia. Trzeba jednocześnie pamiętać, że pomyślnie zakończone leczenie nie chroni przed kolejnymi infekcjami, zatem pacjent powinien podjąć działania profilaktyczne, by uniknąć choroby w przyszłości.
W przypadku zarażenia bakteriami Chlamydia, leczenie należy rozpocząć możliwie najszybciej, gdyż nieleczone schorzenie może mieć groźne powikłania. Jeśli masz objawy choroby lub masz podstawy podejrzewać, że doszło u Ciebie do infekcji, koniecznie skonsultuj się z lekarzem. Wybierając portal tendoktor.pl, możesz skorzystać z konsultacji zdalnych z lekarzem, co może być mniej stresujące czy mniej wstydliwe niż kontakt osobisty. W ten sposób możesz też otrzymać e-skierowanie na niezbędne badania bądź – gdy lekarz uzna to za zasadne (np. na podstawie analizy dostarczonych przez Ciebie wyników badań) – e-receptę na potrzebne leki. Na e-konsultacje z możliwością otrzymania e-recepty nie musisz rejestrować się z wyprzedzeniem – możesz odbyć je niemal od ręki.
Bibliografia: