Przekrwione oczy i ból głowy: przyczyny, leczenie i objawy

Problem czerwonych i przekrwionych oczu jest dość częsty wśród pacjentów zgłaszających się do okulisty. Wiele osób przekrwione oczy lekceważy, odkładając wizytę u specjalisty, co nie jest rozsądne, bo przyczyn takiego stanu może być wiele, również tych poważnych. Szczególnie należy uważać na zaczerwienione oczy i ból głowy, co może świadczyć o groźnych chorobach.

Ból głowy i przekrwione oczy to sygnały od organizmu, które nie powinny być lekceważone, zwłaszcza jeśli występują jednocześnie. Oczywiście przyczyny czerwonych oczu i bólu głowy mogą być różne, od błahych, jak chociażby zbyt długi czas spędzany przed monitorem, do tych poważnych jak ostry atak jaskry. Jeśli Twoje oczy są przekrwione i dodatkowo zmagasz się z dolegliwościami bólowymi głowy, koniecznie skonsultuj się z lekarzem, by ten zajął się diagnostyką oraz dobrał odpowiednie leczenie. Z naszego artykułu dowiesz się, na co może wskazywać problem zaczerwienionych oczu, któremu towarzyszą bóle głowy. Podpowiadamy również, do jakiego lekarza zgłosić się z dolegliwością oraz jak ją leczyć.

Przekrwione oczy – jak rozpoznać?

Oko ludzkie jest wrażliwym narządem, który odgrywa ogromne znaczenie w procesie prawidłowego widzenia. Gałka oczna człowieka składa się z wielu części – każda z nich jest bardzo ważna dla funkcjonowania wzroku. W budowie oka można wymienić takie miejsca jak twardówka, naczyniówka, kanał Schlemma, wyrostek rzęskowy, rogówka, tęczówka, źrenica, komora przednia i tylna oka, ciało rzęskowe, soczewka, ciało szkliste, siatkówka, więzadełko rzęskowe oraz nerw wzrokowy. Wszystkie te elementy współpracują ze sobą, by oko mogło prawidłowo pracować. Gałkę oczną chroni m.in. powieka (górna i dolna) oraz rzęsy i brwi. Na tym nie koniec, ponieważ za prawidłowe funkcjonowanie narządu wzroku odpowiadają też takie elementy jak mięśnie oraz naczynia gałki ocznej (tętnice, żyły) i nerwy. Odbierane bodźce są przekazywane do mózgu, gdzie są odpowiednio przetwarzane. Dziedziną medycyny zajmującą się narządem wzroku, jego zdrowiem i prawidłowym funkcjonowaniem jest okulistyka.

Częstym problemem narządu wzroku, z którym zmagają się pacjenci w różnym wieku, są przekrwione oczy. Dolegliwość nietrudno rozpoznać, bo ma charakterystyczne objawy. Gdy się pojawia, białka oczu stają się w całości bądź częściowo zaczerwienione i przekrwione. Czerwone oko zwykle nie jest objawem występującym samodzielnie – niejednokrotnie towarzyszą mu też inne dolegliwości, a te mogą różnić się zależnie od tego, jakie w danym przypadku przekrwione oczy mają przyczyny. Zdarza się, że zaczerwienione jest tylko jedno oko lub nawet jego część. Przekrwione może być oboje oczu, co jest dość częstym problemem.

Ta dolegliwość może mieć różne przyczyny powiązane ze stylem życia – współcześnie często występuje, chociażby w związku z przemęczeniem narządu wzroku wielogodzinnym wpatrywaniem się w ekrany lub przebywaniem w pomieszczeniach ze źle dobranym oświetleniem. Problem towarzyszy też osobom, które zmagają się z bezsennością i zaburzeniami snu oraz tym, którzy śpią za mało lub ich sen jest kiepskiej jakości. Do zaczerwienienia oczu może prowadzić też wiele chorób.

Przekrwione oczy – przyczyny najczęściej występujące

Nie można wskazać tylko jednego powodu przekrwienia białkówek oczu, bo do takiego stanu może przyczyniać się wiele różnych czynników. Zaczerwienione oko przyczyny może mieć zarówno wewnętrzne związane np. z chorobami, jak i zewnętrzne, w tym np. będące efektem podrażnienia. Ustalenie przyczyny przekrwienia oczu jest niezbędne, by dobrać odpowiednie leczenie. Przyczyn przekrwienia oczu może być bardzo dużo – można do nich zaliczyć np.:

1. Zmęczenie narządu wzroku – często związane z długotrwałym wpatrywaniem się w ekrany komputera/telewizora/tabletu lub telefonu. Może też wiązać się z długotrwałą pracą wymagającą skupienia wzroku, w tym z długim prowadzeniem samochodu. Niekiedy jest też efektem zmęczenia oczu przebywaniem w pomieszczeniach ze sztucznym albo źle dobranym oświetleniem. Wzrok może męczyć również praca wymagająca precyzji, w tym np. z bardzo małymi elementami.
2. Alergiczne zapalenie spojówek – związane z reakcją układu odpornościowego na kontakt z alergenem. Często przekrwieniu oczu towarzyszy również ich świąd lub pieczenie i łzawienie.
3. Zespół suchego oka – stan związany z niedostatecznym nawilżeniem oka przez film łzowy. Często zaczerwienieniu oczu towarzyszy również uczucie ich suchości oraz pieczenie.
4. Wirusowe i bakteryjne zapalenie spojówek – często wiążą się z obrzękiem spojówek, uczuciem obecności ciała obcego w oczach, podrażnieniem, świądem lub pieczeniem oczu albo obecnością wycieków ropnych.
5. Podrażnienia i urazy – mogą wiązać się np. z dostaniem się do oka ciała obcego. Występują również często w czasie przebywania w mocno zanieczyszczonym/zapylonym środowisku albo w efekcie uderzenia w oko.
6. Choroby rogówki, błony naczyniowej, twardówki lub oczodołu – niekiedy towarzyszą im objawy dodatkowe, w tym ból oka, pogorszenie widzenia itd.

Do przekrwienia oczu może przyczyniać się też półpasiec oczny, jaskra, jęczmień oraz wiele innych dolegliwości, w tym nawet nieprawidłowy wzrost rzęs. Jednocześnie warto dodać, że zdarza się, że przekrwienie oczu towarzyszy schorzeniom teoretycznie niepowiązanym z narządem wzroku. Rzadkością nie są np. czerwone oczy przy przeziębieniu czy mononukleozie, poza tym również na wiele innych problemów ze zdrowiem mogą wskazywać przekrwione oczy, a wątroba to tylko jeden z wielu różnych przykładów, które można tutaj wymienić. Przekrwienie oczu może pojawiać się również jako efekt uboczny stosowania niektórych leków, z czego nie każdy zdaje sobie sprawę.

Ból głowy i zaczerwienione oczy – przyczyny

Zaczerwienieniu oczu może towarzyszyć wiele różnych objawów, które mogą częściowo podpowiedzieć przyczynę dolegliwości. Można do nich zaliczyć głównie wspomniany już świąd oczu, ich ból czy pieczenie, a także uczucie obecności ciała obcego w oku, pogorszenie widzenia, łzawienie, ropną wydzielinę czy obrzęk spojówek. Na wspomnianych objawach nie koniec. Szczególnie niepokojącym objawem, który może się pojawić, gdy pacjent ma zaczerwienione oczy, jest ból głowy. Nie powinno się lekceważyć współistnienia tych dwóch objawów, bo w niektórych przypadkach mogą wskazywać na poważne problemy wymagające pilnej interwencji medycznej. Jeśli pacjent odczuwa ból głowy i ma czerwone oko, przyczyny mogą być różne – wśród nich można wymienić też te błahe, które łatwo wyeliminować, zmieniając codzienne nawyki. Do przyczyn jednoczesnego bólu głowy i zaczerwienienia oczu zalicza się:

• niekorygowane wady wzroku, w tym np. nadwzroczność i astygmatyzm,
• zapalenie błony naczyniowej oka,
• brak dostatecznej ilości i odpowiedniej jakości snu,
• przemęczenie narządu wzroku (długotrwała praca w skupieniu, wpatrywanie się w ekrany),
• jaskrę,
• migrenę,
• zapalenie zatok przynosowych,
• klasterowy ból głowy, inaczej zespół Hortona.

Gdy pacjent ma przekrwione oczy i jednocześnie zmaga się z dokuczliwym bólem głowy, powinien skonsultować się z lekarzem.

Ból głowy i czerwone oko – objawy współistniejące

Przekrwienie spojówek oraz ból głowy to nie jedyne objawy, które mogą pojawiać się u pacjentów. Do innych niepokojących objawów można zaliczyć zaburzenia widzenia, w tym pogorszenie widzenia, nadwrażliwość na światło oraz obserwowanie migoczących mroczków, a nawet odblasków wokół źródeł światła. Należy też zwracać uwagę na inne objawy, w tym na łzawienie oczu, zawroty głowy, wyciek z nosa i kichanie, nudności i wymioty, nadwrażliwość na dźwięki itd.

Zaczerwienione oczy i ból głowy – do jakiego lekarza pójść?

Jeśli pacjent ma zaczerwienione oczy i towarzyszy mu ból głowy, nie powinien lekceważyć swoich objawów. Jeśli do dolegliwości nie przyczyniło się incydentalne przeciążenie wzroku długą pracą wymagającą skupienia, długotrwałym wpatrywaniem się w monitory albo brakiem snu, konieczna będzie konsultacja z lekarzem, by ten zdiagnozował problem. W pierwszej kolejności można czerwone spojówki i ból głowy skonsultować z lekarzem pierwszego kontaktu, jednak może okazać się to niewystarczające, a wówczas pacjent zostanie skierowany do specjalisty. Zależnie od podejrzewanej przyczyny problemu, pacjent może być skierowany do okulisty lub innych specjalistów, w tym, chociażby do neurologa, laryngologa i nie tylko. Dopiero po ustaleniu przyczyny dolegliwości będzie można określić, co na przekrwione oczy i ból głowy można stosować.

Ból głowy i czerwone spojówki – kiedy pilnie do lekarza?

Są przypadki, gdy pacjent nie powinien odkładać wizyty u lekarza i powinien jak najszybciej zgłosić się po pomoc medyczną, najlepiej udając się bezpośrednio do szpitala, gdzie zostanie mu zapewniona odpowiednia opieka okulistyczna. Przykładem wymagającym pilnej pomocy medycznej jest zaczerwienienie oka, ból oka i pogorszenie widzenia, zwłaszcza gdy występują nagle i są nasilone. Szczególnie niebezpieczne jest też obserwowanie kół tęczowych wokół źródeł światła. Wspomniane objawy mogą sugerować na przykład ostry atak jaskry, a brak wdrożenia odpowiedniego leczenia na czas może prowadzić nawet do upośledzenia wzroku lub jego utraty. Niezwłocznie trzeba zgłosić się po pomoc medyczną również wtedy, gdy doszło do urazu oka, bez względu na to, czy mowa o urazie mechanicznym (np. wbicie ciała obcego), czy chemicznym (dostanie się do oka niebezpiecznej substancji chemicznej).

Ostry atak jaskry, czyli ból głowy, ból oka i tęczowe koła wokół źródeł światła

Jedną z najczęstszych przyczyn ocznopochodnych dolegliwości bólowych głowy jest ostry atak jaskry, znany też jako ostre zamknięcie kąta przesączania. Stan ten pojawia się nagle i jest poważnym zagrożeniem dla wzroku – może prowadzić nawet do jego utraty. Występuje tutaj całkowite zamknięcie kąta przesączania oraz rośnie ciśnienie wewnątrzgałkowe (gałka oka „twarda jak kamień”). Pacjent może odczuwać dolegliwości bólowe oka o charakterze ostrym i rozpierającym, poza tym pojawia się przekrwienie oka i ból głowy. Źrenica jest poszerzona i pionowo-owalna oraz nie reaguje na światło. Charakterystyczny objaw to widzenie tęczowych kół dookoła źródeł światła. Dodatkowo mogą pojawić się nudności i wymioty. W takiej sytuacji pacjent powinien jak najszybciej otrzymać leki obniżające ciśnienie wewnątrzgałkowe.

Klasterowy ból głowy, inaczej zespół Hortona

Mianem klasterowego bólu głowy określa się jednostkę chorobową związaną z napadami bardzo silnego, zazwyczaj jednostronnego bólu głowy, który koncentruje się najczęściej w pobliżu oczodołu, przyległej skroni i czoła. Ból jest ostry i trwa zwykle od kilkunastu minut do kilku godzin – może powtarzać się kilka albo kilkanaście razy dziennie. Towarzyszą mu też inne objawy, w tym przekrwienie oczu, ich łzawienie, zespół Hornera, obrzęk powiek, wyciek z nosa lub wrażenie jego zatkania, a niekiedy też inne dolegliwości. Napady klasterowego bólu głowy mogą pojawiać się codziennie przez pewien okres (klaster), po czym dochodzi do remisji, czyli przerwy od napadów bólu, by te znów powróciły w kolejnym rzucie choroby. Klaster może utrzymywać się tygodnie lub miesiące, a remisja może trwać tygodnie, a nawet miesiące czy lata.

Co stosować na przekrwione oczy i ból głowy? Leczenie

Jak już podkreśliliśmy wcześniej kilkukrotnie, ból głowy i towarzyszące mu zaczerwienione oczy przyczyny mogą mieć różne. Dlatego nie da się jednoznacznie określić, co na zaczerwienione oko i ból głowy można stosować. Nieco inaczej będziemy postępować \, gdy problemem pacjenta jest zespół suchego oka, a inaczej gdy pojawi się alergiczne zapalenie spojówek albo bakteryjne bądź wirusowe zapalenie spojówek. Jeszcze inaczej postępuje się, gdy u pacjenta zdiagnozowana jest jaskra, klasterowy ból głowy albo inne choroby. Pacjent nie powinien w takiej sytuacji próbować leczyć się na własną rękę, tylko skonsultować się z lekarzem, który dobierze sposób postępowania do zdiagnozowanej przyczyny problemu.

Bibliografia:

• Jakubaszko-Jabłońska J., Pokryszko-Dragan A., Ocznopochodne bóle głowy, Polski Przegląd Neurologiczny, 2009, tom 5, nr 3, [dostęp online 10.2023].
• https://www.mp.pl/pacjent/objawy/77451,zaczerwienienie-oka-czerwone-oko-zespol-czerwonego-oka [dostęp online 10.2023].
• https://pl.wikipedia.org/wiki/Oko [dostęp online 10.2023].
• Prusiński A., Pułapki i rafy w codziennej praktyce neurologa: nietypowe bóle głowy, Polski Przegląd Neurologiczny, 2007, tom 3, nr 4 [dostęp online 10.2023].
• Langwińska-Wośko E., Avidzba Y., Awad A., Zespół czerwonego oka w praktyce lekarza POZ, Lekarz POZ 3/2017 [dostęp online 10.2023].
• https://neurologia-praktyczna.pl/a2417/Klasterowy-bol-glowy–zaniedbywany-problem-w-codziennej-praktyce–Nowe-dane-i-poglady.html [dostęp online 10.2023].

Warto zobaczyć również:

• Kiedy można szczepić dziecko po leczeniu antybiotykiem?
• Przekrwione oczy i ból głowy: przyczyny, leczenie i objawy
• Kołatanie serca w nocy: najczęstsze przyczyny i co oznacza
• Nadżerki w żołądku: co to, objawy, przyczyny i leczenie
• Ból i narośl pod językiem – przyczyny, objawy i leczenie
• Jak długo jest ważna recepta i e-recepta? Do kiedy można kupić leki?
• Skuteczne sposoby na spuchnięte stopy i kostki
• Wystające żyły na rękach i nogach: czy to powód do niepokoju?
• Przedłużająca się miesiączka: jakie są przyczyny długiego krwawienia miesiączkowego?
• Wysoki puls – przyczyny, objawy i czy jest niebezpieczny?

Wybierz odpowiednią e-konsultacje

Encyklopedia leków