Jak długo jest ważna recepta i e-recepta? Do kiedy można kupić leki?
Nie wszystkie medykamenty można kupić w aptece od ręki bez wcześniejszego kontaktu z lekarzem. Na wiele produktów potrzebna jest e-recepta. Nie w każdym przypadku jednak, posiadając e-receptę, pacjent będzie mógł wykupić przepisane leki. Każda recepta i e-recepta mają bowiem określoną ważność – przeoczenie terminu ważności e-recepty może skutkować odmową jej realizacji w aptece.
E-recepty są dokumentami cyfrowymi, które stanowią potwierdzenie uprawnienia pacjenta przez lekarza do wykupienia konkretnego medykamentu. Lekarz wystawia e-receptę po przeanalizowaniu wskazań i przeciwwskazań danej osoby do terapii. Każda wystawiana przez lekarza e-recepta ma określony termin ważności. Jest to maksymalny czas na wykupienie przepisanych na e-recepcie leków. Przeoczenie terminu ważności jest równoznaczne z tym, że pacjent nie będzie mógł zrealizować w aptece swojej e-recepty. Jak sprawdzić ważność posiadanej e-recepty i ile są ważne e-recepty na poszczególne medykamenty? Odpowiedzi na te pytania można znaleźć poniżej. Podpowiadamy również, co zrobić, gdy pacjent przeoczy, ile jest ważna e-recepta.
Czym jest e-recepta i czym różni się od recepty papierowej?
Jeszcze nie tak dawno temu, aby móc wykupić przepisane leki, pacjent musiał zgłosić się do lekarza po receptę papierową. Obecnie ten rodzaj recept praktycznie nie obowiązuje (recepty papierowe są wystawiane wyłącznie w wyjątkowych sytuacjach), gdyż został zastąpiony przez recepty elektroniczne. E-recepty to dokumenty cyfrowe stanowiące odpowiedniki recept papierowych. Zawierają one dokładnie te same informacje, które można było przeczytać na receptach papierowych, przy czym są zapisane cyfrowo w systemie. Można tam zatem znaleźć dane pacjenta i lekarza wystawiającego receptę, a także informacje o przepisanym medykamencie i zaleceniach związanych z jego przyjmowaniem. Nie zmieniły się również zasady obowiązujące przy receptach i ich realizacji. Pacjent musiał pilnować, ile jest ważna recepta papierowa, by móc wykupić swoje leki, a gdy ważność recepty papierowej upłynęła, farmaceuta nie mógł wydać leków. Obecnie, choć praktycznie nie są już stosowane recepty papierowe, również trzeba sprawdzać do kiedy są ważne otrzymane od lekarza dokumenty – e-recepty także mają bowiem termin ważności.
Podstawową różnicą między receptą papierową a jej odpowiednikiem cyfrowym jest właśnie forma dokumentu, a niesie to za sobą wiele korzyści dla pacjentów, farmaceutów oraz lekarzy. Wypisanie e-recepty oraz jej realizacja w aptece są łatwiejsze i szybsze. Historia e-recept zapisuje się ponadto w IKP, gdzie można sprawdzić m.in. zalecenia dotyczące dawkowania czy też stan realizacji e-recepty.
Jak wystawia się e-receptę i kto może to zrobić?
Wystawianie e-recept jest szybsze i wygodniejsze od wystawiania recept papierowych. Lekarz ma w systemie niezbędne dane, przez co procedura przebiega sprawniej. Udało się też zminimalizować ryzyko wystąpienia błędów, w tym nieprawidłowego odczytania pisma lekarza przez farmaceutę przy wydawaniu leku. E-receptę lekarz może łatwo i szybko wystawić nie tylko w placówce stacjonarnej, ale też mobilnie – np. w czasie wizyty domowej. Niewątpliwą zaletą wprowadzenia e-recept jest również to, że można wystawiać je na odległość, bez konieczności osobistego stawiennictwa pacjenta w przychodni. Możliwe jest zatem otrzymanie e-recepty w czasie teleporady czy w ramach e-konsultacji online. W każdym z powyższych przypadków pacjent będzie musiał jednak pilnować, ile jest ważna recepta, którą otrzymał, gdyż przeoczenie terminu ważności będzie się wiązać z tym, że przepisane medykamenty nie będą mogły zostać kupione. Wbrew pozorom termin ten łatwo przeoczyć, zwłaszcza że w przypadku niektórych leków jest on bardzo krótki.
Ważność e-recepty – dlaczego należy jej pilnować?
Znajdująca się na dokumencie data ważności recepty jest bardzo istotna, dlatego nie należy jej lekceważyć. Jeśli pacjent nie wykupi leków w wyznaczonym terminie, czyli terminie mieszczącym się w podanym okresie ważności recepty, ta przestanie go już uprawniać do zakupu przepisanych medykamentów. Dyktowane jest to oczywiście troską o bezpieczeństwo i zdrowie pacjenta. Wystawiając e-receptę, lekarz analizuje wskazania i przeciwwskazania do terapii danej osoby w konkretnym momencie, przy jej określonym stanie zdrowia. Ciężko oczekiwać, że przykładowo po kilku miesiącach wskazania i przeciwwskazania pozostaną niezmienne – mogą, ale nie muszą takimi pozostać, a przyjęcie leku bez wskazań czy wbrew przeciwwskazaniom mogłoby być dla pacjenta niebezpieczne.
Ile jest ważna recepta na leki?
Termin ważności recepty zależy od tego, jakie leki lekarz przepisuje pacjentowi. Nie można zatem podać jednego terminu ważności dla wszystkich wystawianych e-recept. Niewątpliwie większość e-recept wystawianych przez lekarzy jest ważna przez 30 dni od daty wystawienia bądź od wpisanej przez lekarza „daty realizacji od…”. Otrzymując od lekarza receptę na leki na alergię, opryszczkę czy migrenę, możemy przyjąć, że będzie ona ważna 30 dni. Nie obowiązuje to jednak wszystkich grup leków, a dobrym przykładem są antybiotyki. Ile jest ważna recepta na antybiotyk? W tym przypadku pacjent ma jedynie 7 dni na wykupienie leku, ponieważ w przeciwnym razie upłynie termin ważności recepty. Kolejną grupą leków realizowanych na nieco innych zasadach są preparaty immunologiczne. Ile jest ważna recepta na leki immunologiczne? Taka recepta jest ważna przez 120 dni, przy czym nie otrzymamy jej raczej od lekarza na odległość.
Ostatnią grupą e-recept są e-recepty ważne 365 dni, które niekiedy otrzymują osoby chore przewlekle, stale przyjmujące określone medykamenty – takiej e-recepty również nie otrzymamy na odległość. By recepta była ważna rok, lekarz zaznacza na niej „datę realizacji do…”. Przepisy dotyczące tego rodzaju e-recept zostały ostatnio zmienione, by pacjenci nie wykupywali zapasu przepisanych leków jednorazowo. Po zmianach pacjent będzie mógł wykupić jednorazowo leki z recepty tylko na 120 dni ich stosowania (wcześniej było to 180 dni), a kolejnego zakupu będzie mógł dokonać nie wcześniej niż po upływie ¾ okresu, na który poprzednio wykupił leki.
Jak sprawdzić, ile jest ważna recepta, którą otrzymaliśmy?
W przypadku recept papierowych pacjent mógł po prostu spojrzeć na otrzymany dokument, by móc przypomnieć sobie termin ważności posiadanej recepty. Aktualnie wygląda to nieco inaczej, gdyż w większości przypadków pacjent nie ma fizycznego dokumentu. Do realizacji e-recepty wystarcza kod otrzymywany SMS-em, a w treści SMS-a znajduje się niewiele informacji o samej e-recepcie. Jak sprawdzić, ile jest ważna recepta, którą pacjent otrzymał od lekarza? Opcji jest kilka.
- W momencie wystawienia e-recepty pacjent otrzymuje nie tylko wiadomość SMS, ale też wiadomość e-mail. W załączniku wiadomości e-mail znajduje się druk informacyjny PDF e-recepty, na którym można sprawdzić potrzebne dane.
- Wystawiane e-recepty zapisują się też w IKP, do którego pacjent może się zalogować z urządzenia z dostępem do internetu. Tam także można znaleźć informacje o wystawionych e-receptach i ich ważności, a nawet dodatkowo skontrolować stan realizacji poszczególnych e-recept.
- Jeszcze inną opcją na sprawdzenie tego, jak długo jest ważna recepta, jest skorzystanie z aplikacji mobilnej, gdzie pacjent również może mieć wgląd do otrzymywanych e-recept.
Data ważności recepty upłynęła – co teraz?
Nie zawsze pacjenci realizują e-receptę bezpośrednio po jej otrzymaniu od lekarza. Zdarza się, że odkładają jej realizację w czasie, mając jeszcze zapas leków czy też z wielu innych powodów. Jeśli jednak pacjent przeoczy ważność e-recepty, farmaceuta odmówi wydania przepisanych medykamentów. W tym przypadku pacjent ma możliwość ponownego zgłoszenia się do lekarza wystawiającego e-receptę z prośbą o jej przedłużenie. Zmiana terminu realizacji e-recepty jest możliwa tylko w sytuacji, gdy dokona jej lekarz wystawiający e-receptę, która się przeterminowała. Inną opcją jest prośba o wystawienie nowej e-recepty, argumentowana tym, że pacjent przeoczył, ile jest ważna e-recepta i nie zdążył jej zrealizować. W tym przypadku można poprosić o pomoc lekarza rodzinnego, przy czym powinien mieć on wgląd do dokumentacji medycznej pacjenta.
Bibliografia:
https://pacjent.gov.pl/e-recepta/jak-dlugo-wazna-jest-e-recepta [dostęp online 10.2023]
Warto zobaczyć również:
- Kiedy można szczepić dziecko po leczeniu antybiotykiem?
- Przekrwione oczy i ból głowy: przyczyny, leczenie i objawy
- Kołatanie serca w nocy: najczęstsze przyczyny i co oznacza
- Nadżerki w żołądku: co to, objawy, przyczyny i leczenie
- Ból i narośl pod językiem – przyczyny, objawy i leczenie
- Jak długo jest ważna recepta i e-recepta? Do kiedy można kupić leki?
- Skuteczne sposoby na spuchnięte stopy i kostki
- Wystające żyły na rękach i nogach: czy to powód do niepokoju?
- Przedłużająca się miesiączka: jakie są przyczyny długiego krwawienia miesiączkowego?
- Wysoki puls – przyczyny, objawy i czy jest niebezpieczny?