Pracujemy codziennie. E-wizyta nawet 15 minut
Zakażenia układu moczowego bywają zmorą zarówno kobiet, jak i mężczyzn, gdyż nie tylko wiążą się z nieprzyjemnymi objawami, ale też łatwo prowadzą do powikłań. Jedną z najczęściej spotykanych dolegliwości jest zapalenie pęcherza moczowego. Przyczyn zapalenia pęcherza moczowego może być wiele – u niektórych problem pojawia się zwłaszcza po stosunku.
Problemy z układem moczowym człowieka nie należą do rzadkości i mogą do nich prowadzić różnorodne czynniki. Przypadłością dotykającą głównie kobiety aktywnie seksualnie są problemy z pęcherzem. Po stosunku schorzenie może dotykać również mężczyzn, jednak zdecydowanie częściej występuje u kobiet, z czym związana jest charakterystyczna budowa anatomiczna ich układu płciowego. Zarówno u kobiet, jak i mężczyzn zapalenie pęcherza związane z odbytym stosunkiem wiąże się z występowaniem wielu dokuczliwych objawów i może mieć groźne powikłania. Dlaczego właściwie dochodzi do zapalenia pęcherza moczowego po stosunku i jak wyglądają objawy schorzenia? Kiedy z zapaleniem pęcherza należy udać się do lekarza i jak wygląda leczenie tej dolegliwości? Po szczegółowe informacje na ten temat zapraszamy do naszego artykułu!
Jednym z najważniejszych układów człowieka jest układ moczowo-płciowy. Zdarza się, że dochodzi do jego zakażeń, które mogą mieć groźne konsekwencje. Do najczęstszych przyczyn zakażeń układu moczowego zalicza się bakterie, które przyczyniają się do rozwoju infekcji. Wśród czynników zwiększających ryzyko rozwoju zakażeń układu moczowego na uwagę zasługują między innymi:
wady czynnościowe układu moczowego,
niewłaściwa budowa układu moczowego,
zwiotczenie przepony moczowo-płciowej,
podeszły wiek,
zatrzymanie moczu,
nadwagę, otyłość,
cukrzycę,
niepełne opróżnienie pęcherza,
poród w przeszłości,
refluks pęcherzowo-moczowodowy,
uszkodzenie dna miednicy,
powiększenie gruczołu krokowego,
zaburzenia układu odpornościowego,
skłonność do kamicy nerkowej.
Istotnym elementem układu moczowego człowieka jest pęcherz moczowy, którego najważniejszym zadaniem jest gromadzenie moczu oraz jego wydalanie, a także zapobieganie cofaniu moczu do moczowodów. Do najczęstszych przyczyn zapalenia pęcherza moczowego zalicza się przeniesienie bakterii z okolic odbytu do cewki moczowej, nieprawidłową higienę okolic intymnych oraz stosunek płciowy, co szerzej omówione będzie w dalszej części artykułu.
Większość przypadków zapalenia pęcherza moczowego wiąże się z infekcjami wywoływanymi przez bakterie Escherichia coli, które stanowią element fizjologicznej flory bakteryjnej jelita grubego. Bakterie te w sprzyjających warunkach mogą atakować, przyczyniając się do rozwoju groźnych infekcji różnych układów. To właśnie one dostają się do pęcherza, a przenoszone są najczęściej w okolice cewki moczowej z okolic odbytu. Łatwo je przenieść, nie dbając np. prawidłowo o higienę, a także nieprawidłowo (w złym kierunku) myjąc się czy podcierając. Nie jest rzadkością również zapalenie pęcherza po stosunku, które stanowi duży problem zwłaszcza młodych, aktywnych seksualnie kobiet.
Jaki związek ma zapalenie pęcherza ze stosunkiem płciowym? Wbrew pozorom bardzo duży, przez co o infekcję wcale nie jest tak trudno. Problemy z drogami moczowymi (w tym głównie z pęcherzem moczowym) po stosunku są bardzo częstą dolegliwością osób aktywnych seksualnie. Zapalenie pęcherza po odbytym stosunku jest dolegliwością, która dotyka przede wszystkim kobiety, jednak zdarza się czasem również, że pojawia się u mężczyzn. Bytujące w okolicach odbytu bakterie podczas stosunku z łatwością przenoszone są w okolice pochwy na rękach czy okolicach intymnych partnera, a następnie bez trudu przemieszczają się w okolice cewki moczowej. Transmiterem patogenów mogą być również wykorzystywane przez parę gadżety erotyczne. Zakażeniu sprzyjają zwłaszcza częste kontakty intymne, w czasie których dochodzi do drobnych otarć, które stanowią otwarte wrota dla chorobotwórczych patogenów.
Bakteryjne zapalenie pęcherza moczowego po stosunku nie należy do rzadkich schorzeń u aktywnych seksualnie kobiet, a czasem występuje również u mężczyzn. Ryzyko zapalenia pęcherza po stosunku u mężczyzn dotyczy przede wszystkim osób uprawiających stosunki analne. Objawy infekcji mogą być bardzo dokuczliwe, negatywnie wpływając na funkcjonowanie na co dzień. Nieleczone schorzenie może ponadto szybko się rozprzestrzeniać, a niekiedy wręcz wywołuje powikłania. Zawsze zapalenie pęcherza moczowego (także to występujące po stosunku) wymaga zatem jak najszybszego, odpowiedniego leczenia, ponieważ nieleczone może doprowadzić do zakażenia nerek. Stan ten może natomiast okazać się niebezpieczny dla zdrowia, a w niektórych przypadkach nawet dla życia pacjenta.
Diagnostyka zapalenia pęcherza moczowego opiera się głównie na wywiadzie medycznym z pacjentką/pacjentem i charakterystycznych objawach towarzyszących dolegliwości. Niekiedy niezbędne będzie również wykonanie ogólnego badania moczu oraz posiewu moczu – szczególne znaczenie ma to w przypadku nawracających infekcji.
Występujące u osób aktywnych seksualnie problemy z pęcherzem po stosunku, w tym zapalenie dróg moczowych, mogą mieć różne przyczyny. Do najczęstszych zalicza się między innymi czynniki anatomiczne – w przypadku kobiet cewka moczowa jest kilkakrotnie krótsza niż u mężczyzn, poza tym znajduje się bezpośrednio przy odbycie, gdzie również obecne są drobnoustroje. Za zapalenie pęcherza odpowiadają zwykle wspomniane już wcześniej pałeczki okrężnicy, czyli bakterie E. coli, które łatwo można w czasie współżycia przenieść z okolic odbytu w okolice cewki moczowej. Nie bez znaczenia jest również częstotliwość odbywanych stosunków seksualnych – nie bez powodu zapalenie pęcherza po stosunku potocznie nazywane jest „syndromem miesiąca miodowego”. Przy częstych stosunkach seksualnych dochodzi do niewielkich otarć, które dodatkowo – stanowiąc otwarte wrota dla patogenów – mogą przyczyniać się do rozwoju zakażenia.
Jednocześnie warto wiedzieć, że nawracające zapalenie pęcherza moczowego (również po stosunku) w przypadku kobiet może być efektem ubocznym stosowania doustnych środków antykoncepcyjnych – sama antykoncepcja nie prowadzi co prawda do infekcji, ale może zwiększać ryzyko zakażeń układu moczowo-płciowego. Problem stanowią jednak głównie środki plemnikobójcze, gdyż zmieniają one niekorzystnie mikroflorę pochwy, co może mieć skutki związane z podatnością na infekcje układu moczowo-płciowego. Dodatkowo większą skłonność do problemów z układem moczowo-płciowym (również po stosunku) mają kobiety w okresie okołomenopauzalnym, co ma związek nie tylko ze zmianami hormonalnymi, ale też suchością pochwy (podatność na otarcia).
Zapalenie pęcherza po odbytym stosunku może mieć różne objawy. Do najczęściej spotykanych objawów wskazujących na problemy z pęcherzem po niedawnym stosunku można zaliczyć:
ból pęcherza po stosunku,
częstomocz, czyli zbyt częste oddawanie moczu,
dyskomfort lub ból podbrzusza,
parcie na pęcherz po stosunku,
krwiomocz, inaczej obecność w moczu nadmiernej ilości erytrocytów,
nieprzyjemny zapach oddawanego moczu,
pieczenie pochwy po stosunku przy oddawaniu moczu,
pogorszone samopoczucie,
pieczenie przy oddawaniu moczu po stosunku,
ból cewki moczowej po stosunku,
powiększenie węzłów chłonnych,
ból w dolnej części pleców (okolica lędźwiowa).
Wspomnianych objawów nie należy lekceważyć, gdyż infekcje układu moczowo-płciowego mają to do siebie, że szybko postępują, mogąc mieć groźne powikłania.
W przypadku zapalenia pęcherza przebiegającego bez powikłań wystarczy wizyta u lekarza rodzinnego. Jeśli natomiast problemy z pęcherzem po stosunku nawracają lub towarzyszą im niepokojące objawy wskazujące na powikłania, konieczna może okazać się wizyta u specjalisty.
Wskazaniem do wizyty u lekarza są następujące sytuacje:
pojawiające się u pacjenta objawy zakażenia pęcherza pierwszy raz,
nawracające objawy zapalenia pęcherza moczowego,
okres ciąży, gdy infekcje układu moczowo-płciowego są szczególnie groźne.
Bezwzględnie konsultacji wymaga zapalenie pęcherza po stosunku, któremu towarzyszy gorączka i dreszcze, a także nudności i wymioty, pogorszone samopoczucie oraz dokuczliwy ból w okolicy lędźwiowej.
Choroby układu moczowo-płciowego, do których zalicza się między innymi zapalenie pęcherza moczowego po stosunku, wymagają leczenia. Do najczęściej stosowanych leków pierwszego wyboru przy zapaleniu pęcherza moczowego zalicza się furazydynę – furagina po stosunku przyjmowana jest zwykle przez pacjentki na własną rękę, gdyż dostępna jest w aptece bez recepty. Bardzo ważne jest jednak, aby wcześniej zapoznać się z ulotką tego leku, gdyż terapia powinna być przeprowadzona do końca, nawet jeśli objawy ustąpią wcześniej. Co szczególnie istotne przy leczeniu furaginą – nie można jej łączyć z alkoholem, czego nie każda kobieta jest świadoma.
Niekiedy leki bez recepty na zapalenie pęcherza po stosunku okazują się niewystarczające. Wówczas konieczna jest antybiotykoterapia. W celu dobrania odpowiedniego antybiotyku do nawracających problemów z pęcherzem konieczne może być wykonanie posiewu z moczu. W zależności od objawów towarzyszących zapaleniu pęcherza moczowego niezbędne może okazać się dodatkowo przyjmowanie leków o działaniu przeciwbólowym oraz przeciwzapalnym. Bardzo ważne jest jednocześnie, by do czasu zakończenia leczenia zaprzestać kontaktów seksualnych.
Problemy z pęcherzem nie mogą być lekceważone. Nieleczone prawidłowo zapalenie pęcherza moczowego po stosunku może prowadzić do powikłań w postaci niewydolności nerek. Może też przyczyniać się do powstania innych groźnych powikłań.
Wspomagająco na problemy z zapaleniem pęcherza i związany z nim ból można zastosować oczywiście domowe sposoby – nie wdrażamy ich jednak zamiast leczenia właściwego. Ważne jest picie dużej ilości płynów, by szybciej „wypłukać” bakterie z pęcherza moczowego. Pomocne na ból pęcherza mogą okazać się także ciepłe okłady na brzuch lub ciepła kąpiel. W przypadku zapalenia pęcherza po stosunku można pić również zioła lub robić z nich nasiadówki. Na problemy z pęcherzem pomocne mogą okazać się:
liście brzozy,
rumianek,
nagietek,
pokrzywa,
skrzyp polny,
kora dębu.
Do przygotowania nasiadówek najlepiej wykorzystać rumianek lub korę dębu, ponieważ mają one działanie przeciwzapalne i antybakteryjne.
Niestety u osób aktywnych seksualnie zapalenie pęcherza po stosunku może pojawiać się często, dlatego należy zwrócić uwagę na działania profilaktyczne, które ograniczą ryzyko infekcji. Warto zwiększyć objętość wypijanych dziennie płynów do min. 1,5-2 litrów, poza tym pomocne może okazać się picie soku z żurawiny lub stosowanie preparatów z żurawiną, które ograniczają przyleganie bakterii E. coli do błon śluzowych dróg moczowych. Bardzo ważna jest również dieta bogata w witaminę C, która zakwasza mocz, co utrudnia rozwój patogenów chorobotwórczych. Oczywiście nie można zapominać o zasadach higieny, w tym zwłaszcza pilnowaniu jej przed i po stosunkach płciowych – dotyczy to obojga partnerów. Należy pamiętać również o regularnym oddawaniu moczu, w tym przed snem oraz bezpośrednio po odbytym stosunku płciowym.
Bibliografia:
Szczeklik A., Gajewski P., Interna Szczeklika 2017, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2017
https://www.nhs.uk/conditions/urinary-tract-infections-utis/ [dostęp online 11.2023]
https://www.mp.pl/pacjent/nefrologia/choroby/chorobyudoroslych/51947,zapalenie-pecherza-i-inne-zakazenia-ukladu-moczowego [dostęp online 11.2023]
Michno M., Sydor A., Zakażenia układu moczowego u osób dorosłych, Przegląd Lekarski 2016/73/7 [dostęp online 11.2023]
Mayo Clinic, Urinary Tract Infections, https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/urinary-tract-infection/symptoms-causes/syc-20353447 [dostęp online 11.2023]
Rechberger R., Rechberger E., Zakażenia dróg moczowych u kobiet – jak diagnozować i skutecznie leczyć, Lekarz POZ 3/2020 [dostęp online 11.2023]
Rozpocznij e-konsultację z możliwością uzyskania e-recepty