Leki nasenne i uspokajające na receptę

Stan zdrowia człowieka jest warunkowany przez tzw. determinanty zdrowia, które oznaczają czynniki fizyczne i psychiczne mogące mieć na niego pozytywny lub negatywny wpływ. Poważnym problemem wielu osób są zaburzenia snu oraz stres, które mogą rzutować negatywnie na codzienne funkcjonowanie człowieka, jego samopoczucie fizyczne i psychiczne. Można i należy z nimi walczyć, a mogą w tym pomóc między innymi leki na receptę.

Życie w stresie może stać się przyczyną poważnych problemów ze zdrowiem, do których zalicza się m.in. zaburzenia snu. Jedną z najskuteczniejszych metod obrony przed stresem jest oczywiście unikanie sytuacji, które go powodują – nie zawsze jednak jest to możliwe. W przypadku problemów ze stresem, podobnie jak przy kłopotach ze snem, mogą się sprawdzić między innymi ćwiczenia relaksacyjne oraz zioła wyciszające dostępne bez recepty. Jeśli jednak wspomniane problemy się nasilają, a domowe sposoby walki z nimi nie przynoszą oczekiwanych efektów, konieczne może okazać się leczenie farmakologiczne i psychoterapia. Stosowane są wówczas zwykle tabletki na uspokojenie na receptę, które może przepisać pacjentowi wyłącznie lekarz. Szczegółowe informacje na temat leków nasennych i uspokajających na receptę zostały zebrane w tym artykule – zapraszamy do lektury.

Zaburzenia snu – rodzaje, przyczyny i objawy

Podstawową potrzebą biologiczną organizmu jest sen, bez którego człowiek nie byłby w stanie prawidłowo funkcjonować. Sen oznacza stan obniżonej wrażliwości na bodźce pochodzące z zewnątrz. Ze snem jest również związane spowolnienie wielu funkcji fizjologicznych. Umożliwia on odpoczynek, ponadto podczas snu regenerowane są zasoby energii na kolejny dzień oraz usuwane są zbędne produkty metabolizmu. Poważnym problemem dotykającym osoby w różnym wieku są zaburzenia snu, które dzieli się na dyssomnie, parasomnie oraz zaburzenia snu wtórne, występujące głównie u osób ze schorzeniami psychicznymi i somatycznymi. Do najczęściej spotykanych zaburzeń snu dotykających człowieka można zaliczyć:

• bezsenność,
• narkolepsję,
• sennowłóctwo,
• koszmary nocne,
• lęki nocne.

Do najczęstszych przyczyn problemów ze snem należą zaburzenia wydzielania melatoniny, strach, przewlekły stres i zaburzenia psychiczne, do których zalicza się nerwicę, depresję oraz chorobę afektywną dwubiegunową i natrętne myśli. Inne możliwe przyczyny zaburzeń snu to obecność chorób, do których można zaliczyć między innymi zaburzenia neurologiczne, nadczynność tarczycy, nadciśnienie tętnicze, astmę oraz chorobę niedokrwienną serca. Nie bez znaczenia jest również wiek i płeć – częstość zaburzeń snu jest wyższa u kobiet niż mężczyzn, poza tym problem zdecydowanie częściej dotyka osoby starsze. Z zaburzeniami snu może się również wiązać menopauza. Najczęstszym zaburzeniem snu jest bezsenność, która objawia się w postaci problemów z zasypianiem, częstym wybudzaniem się w nocy i trudnościami z ponownym zaśnięciem po przebudzeniu. Bezsenności towarzyszy również problem zbyt wczesnego wybudzania się rano. Z bezsennością wiąże się między innymi zmęczenie, spadek energii i koncentracji w ciągu dnia oraz rozdrażnienie, bóle głowy i zaburzenia nastroju.

Leki nasenne na receptę – kto powinien je przyjmować?

Istnieje wiele czynników zaburzających zasypianie, które jednocześnie obniżają jakość snu. Wielu z nich nie da się niestety całkowicie wyeliminować. Dla osób cierpiących na bezsenność sposobem na łatwiejsze zasypianie i lepszy sen może okazać się farmakoterapia. Dobre tabletki na sen na receptę mogą być jednak przepisane wyłącznie przez lekarza i to jedynie w uzasadnionych medycznie przypadkach.

Tabletki nasenne są przepisywane przede wszystkim osobom, u których problemy z prawidłowym snem utrzymują się przez dłuższy czas, co w konsekwencji przyczynia się do pogorszenia jakości życia i codziennego funkcjonowania. Preparaty nasenne mogą być pomocne również w przypadku osób po traumatycznych wydarzeniach, którym emocje nie pozwalają na normalny, zdrowy sen. Niekiedy leki nasenne podawane są również osobom starszym zmagającym się z demencją lub chorobą Alzheimera, poza tym istnieją również inne wskazania do korzystania z tego rodzaju medykamentów.

Leki usypiające – rodzaje

W walce z bezsennością duże znaczenie odgrywa odpowiednio dobrany do potrzeb pacjenta lek usypiający. Wyróżnia się wiele rodzajów medykamentów usypiających na receptę, które różnią się budową składnika czynnego oraz jego działaniem. Zalicza się do nich następujące grupy leków:

• barbiturany,
• pochodne benzodiazepiny,
• niebenzodiazepinowe leki nasenne.

Lekarz może przepisać pacjentowi na bezsenność również leki antyhistaminowe. Oprócz preparatów nasennych na receptę w aptekach można znaleźć też leki bez recepty. Są to najczęściej produkty pochodzenia naturalnego, czyli leki ziołowe na sen lub leki z melatoniną. Te jednak w przypadku poważniejszych zaburzeń bywają niedostatecznie skuteczne i nie zastąpią leków wydawanych na receptę.

Silne leki nasenne na receptę – jak działają?

Stosowane przez pacjentów zmagających się z problemami z zasypianiem i złą jakością snu leki nasenne na receptę działają przede wszystkim na receptory GABA, czyli rodzaj receptorów odgrywających ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego człowieka. Są one obecne zarówno w presynaptycznych, jak i w postsynaptycznych wypustkach ośrodkowego układu nerwowego. Barbiturany przyjmowane w zalecanych przez lekarza dawkach działają uspokajająco, poza tym powodują uczucie zrelaksowania i działają znieczulająco. Pochodne benzodiazepiny działają nasennie, ułatwiając sen, poza tym wykazują działanie uspokajające oraz przeciwlękowe. Niebenzodiazepinowe leki nasenne działają usypiająco – stosowane zgodnie z zaleceniami lekarza pozwolą się odprężyć, wyciszyć i wyspać, co wpłynie korzystnie na samopoczucie psychiczne i fizyczne pacjenta.

Lek usypiający – jak go stosować?

Sposób dawkowania przepisanych przez lekarza leków nasennych jest bardzo istotny, gdyż – korzystając z nich nierozsądnie – można sobie zaszkodzić. Należy pilnować, aby przepisane przez lekarza leki uspokajające na receptę były przyjmowane zgodnie z zaleceniami – nigdy nie należy przekraczać wskazanych dawek tabletek nasennych. Należy również pamiętać, że silne leki nasenne mogą wywoływać wiele skutków ubocznych, które zostaną szerzej opisane w dalszej części artykułu.

Nie każdy pacjent może przyjmować leki nasenne na receptę – należy zwrócić uwagę na przeciwwskazania dotyczące stosowania poszczególnych medykamentów. Żaden lek nie może być przyjmowany wbrew przeciwwskazaniom, gdyż może to być niebezpieczne. Nie zaleca się przyjmowania leków nasennych w przypadku nadwrażliwości na którykolwiek z ich składników, poza tym tego rodzaju produkty nie powinny być przyjmowane przez kobiety w ciąży oraz matki karmiące piersią. Nie można przyjmować leków nasennych po spożyciu alkoholu, ponieważ zwiększa on siłę ich działania. Pozostałe przeciwwskazania są podane w ulotce, z którą należy się zapoznać.

Stres, napięcie nerwowe i niepokój – przyczyny i najczęstsze objawy

Krótkotrwały stres nie stanowi zwykle zagrożenia dla zdrowia, a wręcz działa mobilizująco, jednak utrzymujący się przez dłuższy czas może już znacznie odbić się na organizmie. Przyczyn stresu jest wiele, jednak do najważniejszych czynników stresogennych zalicza się:

• nadmiar obowiązków;
• problemy zawodowe lub utratę pracy;
• lęk przed wygórowanymi wymaganiami;
• długotrwałe zmęczenie;
• chorobę lub śmierć bliskiej osoby;
• problemy w kontaktach międzyludzkich.

Przewlekły stres może objawiać się w postaci zwiększonej ilości wydzielanego potu, poza tym ze stresem może wiązać się płytki oddech oraz przyspieszone tętno. Częstym objawem stresu są biegunki, nudności i wymioty, a także bóle głowy, potliwość dłoni oraz uczucie suchości w ustach. Człowiek zestresowany miewa wahania nastroju, problemy z koncentracją i ze snem, poza tym może mieć szereg problemów zdrowotnych. Długotrwały stres odbija się na organizmie, prowadząc np. do osłabienia odporności, chorób serca i układu krążenia czy bezpłodności. Jeśli stres staje się trudny do opanowania, a domowe sposoby na radzenie sobie z nim nie przynoszą oczekiwanych efektów, rozwiązaniem może okazać się wizyta u lekarza. Może on zalecić pacjentowi psychoterapię oraz przepisać odpowiednie tabletki na uspokojenie na receptę hamujące aktywność układu nerwowego, oraz zmniejszające stany napięcia i niepokoju.

Dla kogo są przeznaczone leki uspokajające na receptę?

Leki uspokajające stosuje się przede wszystkim w celu osłabienia i zahamowania stanów nadmiernego pobudzenia psychicznego, które są efektem stresu. Tabletki na nerwy na receptę są przeznaczone głównie do stosowania w stanach nadmiernej drażliwości i niepokoju, poza tym wskazaniem do korzystania z nich bywają (związane ze stresem) problemy z zasypianiem na tle nerwowym. Środek uspokajający może być również stosowany w terapii skojarzonej z lekami przeciwdepresyjnymi, znieczulającymi oraz przeciwpadaczkowymi. Przyjmowanie leków uspokajających powoduje tzw. rozprężenie psychowegetatywne, z czym wiąże się obniżenie napięcia psychicznego oraz towarzyszących mu lęków i niepokoju.

Leki uspokajające na receptę – spis

Wybór leków uspokajających na receptę jest szeroki. Nie istnieje jednak uniwersalny lek uspokajający, dlatego to zawsze lekarz powinien dobrać pacjentowi odpowiedni środek. Do najpopularniejszych rodzajów leków na nerwy zalicza się:

• benzodiazepiny – leki, które wiążą się z receptorami GABA. Tego rodzaju leki bardzo dobrze wchłaniają się z przewodu pokarmowego, wykazując działanie przeciwlękowe, przeciwdrgawkowe oraz nasenne. Są przeznaczone m.in. do leczenia ataków paniki i stanów lękowych;
• blokery receptora H2 – popularny lek uspokajający w ramach tej grupy medykamentów to hydroksyzyna. Leki te działają uspokajająco, przeciwlękowo oraz przeciwskurczowo. Znane są również ich właściwości miejscowo znieczulające;
• agoniści receptora 5-HT – przedstawicielem tej grupy leków jest buspiron, który działa wyłącznie przeciwlękowo. Leki na uspokojenie z tej grupy działają wolniej i słabiej w porównaniu do benzodiazepin;
• barbiturany – leki, które są obecnie stosowane coraz rzadziej. Mogą wchodzić w interakcje z innymi lekami. Ich przedstawicielem jest fenobarbital o działaniu uspokajającym i nasennym.

Najważniejszym celem stosowania leków na uspokojenie na receptę jest przywrócenie równowagi psychicznej poprzez łagodzenie objawów stresu i napięcia nerwowego. Nawet najmocniejszy lek na uspokojenie na receptę stosowany niezgodnie z zaleceniami może okazać się nieskuteczny. Jego nierozsądne przyjmowanie może być też niebezpieczne, dlatego zawsze należy przestrzegać zaleceń lekarza i podanych w ulotce środków ostrożności.

Tabletki na uspokojenie na receptę – możliwe skutki uboczne

Nie każdy zdaje sobie sprawę z tego, że tabletki na uspokojenie na receptę mogą mieć skutki uboczne, w tym zarówno te stosowane krótko-, jak i długoterminowo. Oczywiście działania niepożądane leków uspokajających nie występują u wszystkich pacjentów. Możliwe działania niepożądane danego leku i częstotliwość ich występowania są podane w ulotce i należy się z nimi zapoznać. Do najczęstszych skutków ubocznych związanych ze stosowaniem leków na nerwy zalicza się senność i zawroty głowy, a także spowolniony oddech. Inne możliwe skutki uboczne tabletek na uspokojenie to problemy z koncentracją, a także wolniejsze mówienie lub bełkotanie. Do jeszcze innych skutków ubocznych można zaliczyć wolniejszy czas reakcji na dziejące się wokół leczonej osoby wydarzenia, a także obniżoną reakcję na ból. Mogą się również pojawiać problemy z pamięcią, a także zaburzenia czynności wątroby oraz objawy depresji.

Bibliografia:

• https://journals.viamedica.pl/psychiatria/article/viewFile/29084/23849 [dostęp online 11.2023]
• Skalski M., Szczęsna M., Leki stosowane w leczeniu bezsenności, Neuropsychiatria. Przegląd Kliniczny, Review of Clinical Neuropsychiatry, VOL. 5 (NR 4)/2013: 219-229 [dostęp online 11.2023]
• https://podyplomie.pl/medycyna/10611,leczenie-bezsennosci [dostęp online 11.2023]
• https://podyplomie.pl/psychiatria/31429,leczenie-zaburzen-lekowych-przewodnik [dostęp online 11.2023]
• Sykut A., Ślusarska B., Jędrzejkiewicz B., Nowicki G., Zaburzenia snu jako powszechny problem społeczny – wybrane uwarunkowania i konsekwencje zdrowotne, Pielęgniarstwo XXI wieku 2017 vol. 16 nr 2, s. 53-57 [dostęp online 11.2023]

Warto zobaczyć również:

• Leki na grzybicę i infekcję pochwy bez recepty
• Menopauza a brak miesiączki i ból w podbrzuszu
• Choroby ginekologiczne a ból pleców u kobiet
• Co oznacza biała gęsta wydzielina z pochwy?
• Zapalenie pęcherza po stosunku
• Czy po pięćdziesiątce można zajść w ciążę? Objawy menopauzy
• Jak działają zastrzyki na odchudzanie?
• Leki nasenne i uspokajające na receptę
• Jak zwiększyć poziom libido u kobiet?
• Sposoby na zapalenie pęcherza moczowego i ostre zatrzymanie moczu

Wybierz odpowiednią e-konsultacje

Encyklopedia leków